Wat doen die medicijnresten in ons (kraan)water?

Foto: Jenn Durfey (Flickr)

De kwaliteit van ons kraanwater wordt bedreigd door ons groeiende medicijngebruik. Daardoor komen er steeds meer medicijnresten via het riool in het oppervlaktewater. Denk aan resten van de pil, ontstekingsremmers of diabetesmedicatie. Volgens het RIVM zullen de reinigingskosten van ons kraanwater in de toekomst daardoor waarschijnlijk flink stijgen, zo was onlangs in het nieuws te horen (Bron: NRC, Medicijnresten in oppervlaktewater). We werden ook meteen gerust gesteld dat er op dit moment nog niks mis is met de kwaliteit van het kraanwater. Maar daar kan je zo je bedenkingen over hebben, kwam ik achter. Klik door en lees waarom ook mineraalwater voor een groot deel gebakken lucht is.

Nederlands water onder de maat

60% van het Nederlandse drinkwater komt uit grondwater, 40% uit oppervlaktewater. Het RIVM doet jaarlijks onderzoek naar de kwaliteit van onze drinkwaterbronnen. Hun conclusie dit jaar: het oppervlaktewater is flink vervuild met insecticiden, cosmetica, geneesmiddelen, biociden, brandvertragers en nanodeeltjes. Hmm, jammie… Rioolwaterzuiveringsinstallaties kunnen dit soort stoffen nog niet goed verwijderen, waardoor ze in het milieu komen en ook in bronnen van drinkwater (Bron: RIVM). Door de vergrijzing schat het RIVM in dat het aantal medicijnresten alleen maar zal toenemen. Bovendien hebben wij ook nog het nadeel een ‘delta’ te zijn, waarbij we de geneesmiddelen die de Zwitsers uitplassen ook nog eens in onze rivieren terugvinden.

Foto: Wisconsin Department of Natural Resources (flickr)

Ook de intensieve landbouw en veehouderij dragen bij aan vervuiling van het oppervlaktewater. Zo erg dat Nederland in 2011 het slechtste scoorde van alle EU-landen wat betreft de kwaliteit van het oppervlaktewater (Bron: Natuur en Milieu). Belangrijke factor daarin is het toenemende gebruik van het landbouwgif imidacloprid. 7000 maal giftiger dan DDT! (dat is inmiddels verboden in de Westerse wereld). En in Nederland mag imidacloprid, in tegenstelling tot de meeste andere Europese landen, voor bijna alle gewassen gebruikt worden. En dat is terug te zien in het oppervlaktewater. Op veel plaatsen wordt de maximum toegestane hoeveelheid ruim overschreden (tot 10.000 x te veel, vooral in de randstad). Terwijl het in Italië en Slovenië verboden is (Bron: Natuur en Milieu). Terecht, want het middel is ook desastreus voor de bijen.

Voor het grondwater geldt ook dat het niet meer zo puur is als je zou verwachten. Volgens het RIVM is de kwaliteit van de helft van het grondwater onder de maat. Dit door vervuiling als gevolg van landbouw, rioleringen, industrie en oude bodemverontreinigingen. Vooral het aantal chemische stoffen is veel groter dan reguliere monitoring aangeeft, aldus het RIVM. Als daar straks ook nog schaliegaswinningen bij komen hier in Nederland wordt de kans op chemische vervuiling alleen maar groter (Bron: Schaliegasvrij). Maar, wederom haast het RIVM zich meteen daarna te stellen dat we ons nu nog geen zorgen hoeven te maken. Door de zeer geavanceerde zuiveringsinstallaties van de drinkwaterbedrijven voldoet de kwaliteit van ons drinkwater nog aan alle normen: ‘De zeer lage concentraties die in het drinkwater achterblijven na zuivering vormen geen gevaar voor de volksgezondheid‘ (Bron: RIVM).

Je weet alleen wat je meet

Foto: NLportaal.NL (Flickr)

Dat geldt dan voor de stoffen waar op gecontroleerd wordt. Dat zijn er ongeveer 60. Maar daarmee zijn we er nog niet. Want in totaal zijn er wel zo’n 1800 verschillende geneesmiddelen in omloop die mogelijk schadelijke stoffen bevatten die in het oppervlaktewater kunnen komen. Alleen, het is te duur om op al die verschillende stoffen te testen. Laat staan om ook nog te controleren op de reacties tussen die verschillende stoffen. Terwijl bekend is dat er bijvoorbeeld door een reactie tussen chloor en koolwaterstoffen kankerverwekkende stoffen kunnen ontstaan. Het RIVM heeft 33 stoffen aanbevolen die door de waterzuiveringsbedrijven goed gecheckt moeten worden omdat die veel gebruikt worden en/of slecht afbreekbaar zijn. 33 uit die 1800 geneesmiddelen dus… Volgens een uitzending van Nieuwslicht mogen waterleidingbedrijven echter zelf bepalen op welke (extra) geneesmiddelen ze controleren (Bron: Vara, nieuwslicht).

En dan kan je je ook nog afvragen of de toegestane hoeveelheden inderdaad veilig zijn als we dat dag in dag uit drinken; langetermijneffecten zijn doorgaans lastig te onderzoeken. Zelf zie ik dan toch opeens van die puberjongens voor me die je bijna een BH zou willen geven vanwege de omvang van hun borsten… Zou het iets te maken kunnen hebben met al die hormonen die via het slikken van de pil in ons water komen? Bij vissen in de achterhoek is jaren geleden al vastgesteld dat ze van geslacht veranderden door verontreiniging van het oppervlaktewater met anticonceptiemiddelen, dus zo raar is die gedachte niet… (Bron: NOS, Medicijnresten in oppervlaktewater).

Mineraalwater zonder mineralen

Dan denk je dus: toch maar mineraalwater. Dat komt uit bronnen waar de kans op vervuiling een stuk minder is (al is ook dat niet altijd waar, maar dat zal ik jullie verder besparen). Plus, je krijgt ook nog wat extra mineralen mee, goed voor de gezondheid. Niet dus. Blijkt dat de mineralen die in water zitten meestal in anorganische vorm (gebonden als anorganische zouten) zijn. En daar kan ons lichaam weinig tot niks nuttigs mee (99% = useless) (Bron: water factory systems). Helaas hopen die mineralen zich wel op in ons lichaam en kunnen tot stijfheid en verkalking leiden (we zijn wat dat betreft niet zo heel veel anders dan onze waterkoker ;-)) (Bron: heel natuurlijk). Eigenlijk geldt dus: hoe minder mineralen in je water hoe beter (en zachter). Spa blauw bevat de minste mineralen van alle bronwaters.

De mineralen in organische vorm die we wél nodig hebben kunnen we volop uit verse groenten, fruit en andere (onbewerkte) voedingsmiddelen halen. Dat is sowieso een stuk efficiënter dan de hoeveelheden die in bronwater zitten. In 1 liter spa blauw zit bijv. 4,5 mg calcium. Met een flinke portie boerenkool of broccoli zit je al snel aan 50 mg. Dagelijks moet je zo’n 1000 mg binnenkrijgen (dat gaat het snelste met vis of gefermenteerde melkproducten).

Plastic dat niet lekt

Foto: zone41 (Flickr)

Bovendien, bronwater kopen in plastic flessen is natuurlijk ook geen ideale oplossing vanwege al dat plastic. Een belasting voor het milieu en het kan schadelijke stoffen lekken in het water. Dat geldt echter niet voor alle soorten plastic. De flessen van spa blauw zijn bijvoorbeeld ok. Op plastic staat altijd een nummertje vermeld binnen recycle-pijltjes; daaraan kan je zien of het plastic veilig is. Nummer 3, 6 en 7 kun je beter vermijden (zie deze tabel of lees voor meer info deze blog).

Beste filtersysteem: omgekeerde osmose

Vooralsnog lijkt de veiligste én milieuvriendelijkste manier voor goed drinkwater om zelf je kraanwater nog extra te filteren. Dat kan het beste met een systeem van omgekeerde osmose. Met behulp van een heel fijn membraan wordt 98% van de in water opgeloste stoffen (waaronder de zware metalen, nitraten en pesticiden, bacteriën en virussen) uit het water gefilterd. Voor bepaalde stoffen met een kleine structuur die daarmee niet tegengehouden worden (zoals opgeloste gassen en chloorverbindingen) wordt er meestal ook nog een koolstoffilter bij geplaatst (zie voor meer info water factory systems). Zo’n systeem kan je thuis laten installeren. Je tapt dan je drinkwater uit een apart kraantje. Op die manier weet je zeker dat je stemmingswisselingen alleen aan je eigen hormonen te wijten zijn ;-).

 

27 gedachten over “Wat doen die medicijnresten in ons (kraan)water?

    • Hoi Brita, ik weet alleen dat de argumenten tegen het brita systeem zijn dat er zilver wordt gebruikt om bacteriegroei te remmen. De zilververbindingen lekken weg in het water en zijn niet goed voor de gezondheid, hoewel gezegd wordt dat de concentraties zo laag blijven dat het geen probleem vormt. Daarnaast heb je met het filtersysteem van brita het probleem dat zich in de filter de onreinheden ophopen, terwijl het water daar wel steeds doorheen gaat. Bij omgekeerde osmose wordt het water met de onzuiverheden constant afgevoerd naar het riool. Maar ongetwijfeld is het een stuk beter dan niks!

  1. De Nederlandse overheid (Min. Econ. Zaken) is ook bezig met nanofiltratie … oon in België is het Emis Vito bezig met Nanofiltratie membranen omdat die een absolute barriere vormt tegen micro organismen en micro polluenten, microplastics, … dus ook hormoonverstoorders, weekmakers, brandvertragers … . Reverse Osmosis is inderdaad de beste oplossing maar LifeFilta in België maakt als eerste producent toepassingen van nanofiltratie voor huishoudelijk gebruik. Ook is het zo dat steeds gebruik moet gemaakt worden van actief kool filters omdat 1 filters voor alles (all-in-one) gewoonweg niet bestaat omdat men niet weet wat er in het te filteren water zich bevindt. Reverse Osmosis is nog relatief duur en men moet 3 of 6 maandelijks de cartridges vervangen. Bij de nanofiltratie systemen van LifeFilta zijn deze zelf reinigbaar … ik gebruik het systeem wel met een actief kool filter omdat in België nog steeds met Chloor gewerkt wordt … met de gekende bijwerkingen (DBP > THM, Mx, HAA, … Chloroform en andere chemicals die kankerverwekkend zijn. De reden dat ik de actief kool filter gebruik, is ook om de levensduur van de nanofilter te verlengen.

    Groeten, Robin.

    • Hoi Robin, interessant, dat was ik nog niet tegengekomen. Ben zelf nog wat op m’n hoede wat betreft nano-technologie omdat we nog maar zo weinig weten over hoe dat (uit)werkt. De omgekeerde osmose filter werkt inderdaad ook in combinatie met een koolstoffilter.

  2. Mijn man doet engineering en installatie voor bedrijf dat systemen maakt voor RO-water. Voor nierdialyse enzo. RO water is erg agressief. Het bevat geen mineralen, maar haalt ze uit je lichaam. Als je het door een koperen leiding laat stromen, is met een maand de leiding rot, omdat het mineralen aan zich wil binden omdat het dat zelf niet bevat.
    Het RO-water haalt dus ook mineralen uit je lichaam, als je het drinkt.
    Edelmetalen hebben hier minder last van, RVS of plastic zijn de enige leidingen waardoor dit water kan stromen.

    Voordat het nierpatient weer ingaat, wordt het ook weer aangevuld met allerlei mineralen, zoals calcium en kalium, zouten….

    Dus je haalt alle rotzooi er wel mee uit, maar het is echt een slecht idee om er lekker twee liter per dag voor de dorst van te gaan drinken.

    • Het kan inderdaad zo zijn dat water van een reverse osmosis-filter op het moment dat het in je maag komt mineralen aantrekt. Maar omdat dat om die kleine aantallen van een paar milligram gaat die ik ook in m’n blog noemde, kan dat wat ik er van begrepen heb weinig kwaad als je een gezond voedingspatroon hebt met voldoende mineralen. Neem calcium: in 1 liter spa blauw zit 4,5 mg calcium. Met een flinke portie boerenkool of broccoli zit je al snel aan 50 mg. Dagelijks moet je zo’n 1000 mg binnenkrijgen.

      • Er is wetenschappelijk onderzoek gedaan waaruit blijkt dat RO water inderdaad erg schadelijk voor de gezondheid is omdat het lichaam de mineralen levert die het water mist. Je drinkt dus water arm aan mineralen drinkt en plast water rijk aan mineralen uit waardoor je lichaam een mineralentekort oploopt met alle gevolgen vandien.

        • Jordan, kun je de bron van dat wetenschappelijk onderzoek geven? Er wordt veel geschreven over RO water maar ik vind weinig tot geen betrouwbare bronnen. Het RIVM vertrouw ik niet, die rekken de norm op als blijkt dat wenswaardes niet haalbaar zijn. Water-factory-systems, in dit verhaal genoemd als referentie is meer van “wij van wc-eend adviseren wc-eend”

  3. Weet u misschien iets af van een quooker.. Waarmee er dus kokend water uit de kraan komt.de verkoper zegt dat er een koolstoffilter in zit.
    Zou dat ook een aantal chemischeverontreinigingen tegenhouden?
    Weet u ook of het zware metalen eruit filtert?

    Alvast bedankt
    Mvg
    Jacq

  4. de overheid zou deze filters gratis moeten verstrekken. Goede! Ik vind het btw ongelooflijk hoe het water toch altijd weer zo schoon lijkt als je ook bedenkt hoeveel vuil er van elk huishouden komt. Ook ongediertebestrijdingsbedrijven, als ik daaraan denk, zou ik alleen nog flessen willen drinken, maar zelfs dan ben je niet zeker lees ik hier. Vooralsnog drink ik gewoon kraanwater.

  5. Ik geloof persoonlijk niet zo in filters en andere methodes om het water verder te zuiveren fan de watermaatschappij. Die gebruiken ook osmosesystemen. Bovendien spoel je duizenden en duIzenden liters weg. Ik heb een watervitaliser gekocht, daar geloof ik in omdat die onze weerstand verhoogt zodat we gemakkelijk wat vervuiling kunnen verwerken.

  6. Het Espring waterzuivering-apparaat van Amway is wereldwijd geroemd om haar zuiverende kwaliteiten. Vele awards gewonnen, patenten etc. Niet goedkoop in aanschaf (rond de 950 euro), maar gaat levenslang mee/ 1 x per jaar een nieuwe cartridge voor weer 5000 liter schoon water. Per liter water kom je dan rond de 5 cent uit.
    Wij gebruiken het apparaat al 12 jaar en zijn er reseller van geworden. Echt top!

  7. Wij leveren sinds 1993 in Nederland Espring, wat het meest verkochte en hoogst gekwalificeerde systeem wereldwijd is! De aanschafprijs is bijna 1000 euro, maar daar heb je dan schoon water voor met een prijs van 4 cent per liter. Schoner kan niet, beter is er niet. Kijk maar even op de site. Verschillende montagemogelijkheden…
    info@partnervof.nl

  8. Hallo
    Dit kwam ik tegen…niet zo mooi !!!SPA BLAUW !!! :-(((

    ‘BPA-vrije’ plastiek versnelt de embryonale ontwikkeling en verstoort het voortplantingssysteem

    UCLA onderzoek suggereert dat substituut voor BPA niet veiliger is.

    Universiteit van Californië – LOS ANGELES HEALTH SCIENCES

    Bedrijven adverteren “BPA-vrij” als een veiliger versie van plastiek producten, variërend van flessen voor water naar kopjes Sippy als speelgoed. Veel fabrikanten zijn gestopt met het gebruik van bisfenol A als kunststofversteviger nadat dierstudies hadden aangetoond dat zij vroege puberteit en een toename van borst- en prostaatkanker veroorzaakten.

    Nieuw UCLA onderzoek echter toont aan dat BPS (bisfenol s), een algemene vervanger voor BPA, de embryonale ontwikkeling versnelt en het voortplantingssysteem onderbreekt.

    Gerapporteerd in het tijdschrift ‘Endocrinology’ van 1 februari ll., is de studie op dieren de eerste om de effecten te onderzoeken van BPA en BPS op belangrijke hersencellen en genen die de groei en functie van de organen, betrokken bij de reproductie, regelen.

    “Onze studie toont aan dat kunststof producten met BPA alternatieven niet noodzakelijkerwijs veiliger zijn”, aldus senior auteur Nancy Wayne, reproductief endocrinoloog en professor in de fysiologie aan de ‘David Geffen School of Medicine’ UCLA.

    In een zebravismodel vonden Wayne en haar collega’s dat blootstelling aan lage niveaus van BPA en BPS – equivalent aan de sporen in vervuild rivierwater – de fysiologie van de dieren in de embryonale fase reeds na 25 uur veranderde.

    “De tijd voor het uitbroeden van een eitje versnelde, wat leidde tot de equivalent van visvroeggeboorte,” zei Wayne, die ook UCLA associate vice-kanselier voor onderzoek is. “De embryo’s ontwikkelden veel sneller dan normaal in aanwezigheid van BPA of BPS.”

    Het UCLA team samen met hoofdauteur Wenhui Qiu, afgestudeerd student van de Universiteit van Shanghai, hadden ervoor gekozen om het onderzoek uit te voeren op zebravissen omdat hun transparante embryo’s het mogelijk maken om de celgroei te bekijken.

    Met fluorescerende groene proteïne-labels hielden de onderzoekers de ontwikkeling bij van de reproductieve endocriene hersencellen om de puberteit en de vruchtbaarheid van de vissen te controleren’. In een tweede vaststelling ontdekte het team ontdekte dat het aantal endocriene neuronen tot 40 procent verhoogden wat suggereert dat BPA het voortplantingssysteem overstimuleert.

    “Blootstelling aan lage niveaus van BPA had een belangrijke invloed op de ontwikkeling van de hersencellen die de reproductie regelen en op de genen die de voortplanting later in het leven van de embryo’s controleren’,” zei Wayne. “We zagen veel van dezelfde effecten met BPS in BPA-vrije producten. BPS is niet ongevaarlijk.”

    Wayne vermoedt dat overstimulatie van de neuronen die de voortplanting regelen zou kunnen leiden tot vroegtijdige puberteit en verstoring van het voortplantingssysteem. Haar labo is van plan om dit probleem in een toekomstige studie te onderzoeken.

    Na het blootleggen van haar eerste bevindingen over BPA in 2008 gooide Wayne onmiddellijk alle plastiek verpakkingen voor levensmiddelen in haar huis weg en verving ze door glas. Zij en haar familie kopen eten en drinken verpakt in glas waar mogelijk.

    “Onze bevindingen zijn beangstigend en belangrijk,” benadrukt Wayne. “Beschouw het als de aquatische versie van de kanarie in de kolenmijn.”

    Tot slot waren de onderzoekers verbaasd te ontdekken dat zowel de BPA als BPS deels werkten langs een oestrogeen- en gedeeltelijk via een schildklierhormoon systeem om hun effecten uit te oefenen.

    “De meeste mensen denken aan BPA bij het nabootsen van de effecten van oestrogeen. Ons werk echter toont aan dat het ook de acties van het schildklierhormoon nabootst,” zei Wayne. “Vanwege de belangrijke invloed van het schildklierhormoon op de ontwikkeling van de hersenen tijdens de dracht, heeft ons werk belangrijke gevolgen voor de algemene embryonale en foetale ontwikkeling ook bij de mens.”

    Onderzoekers hebben voorgesteld dat hormoonontregelende chemische stoffen kunnen helpen bij de stijging in premature menselijke geboorten en vroeg begin van de puberteit in de afgelopen paar decennia.

    “Onze gegevens ondersteunen deze hypothese,” zei Wayne. “Als BPA een grote verscheidenheid aan diersoorten beïnvloedt dan zal het waarschijnlijk ook gevolgen hebben voor de menselijke gezondheid. Onze studie is de laatste om te helpen dit aan te tonen met BPA en nu met BPS.”

    BPA kan uitspoelen naar voedsel, met name onder invloed van warmte, uit de voering van blikjes en van consumentenproducten zoals waterflessen, babyflessen, dozen voor levensmiddelen en kunststof serviesgoed.

    BPA zit ook in contactlenzen, brillenglazen, compact discs, watervoorzieningsbuizen, sommige kassa en ATM ontvangstbewijzen, evenals in sommige tandheelkundige kits en composieten. Men schat dat in de VS en Europa een productie van meer dan 5 miljoen ton van producten met deze additieven vervaardigd zijn in 2015.

    Vertaling: Andre Teirlinck

  9. Na dat er in het nieuws bekend werd dat kraanwater de mede oorzaak is van onvruchtbaarheid bij mannen
    heb ik een omgekeerde osmose filter aangeschaft
    Dit filter werkt perfect,het kraanwater gemeten met een tds meter,die de hoeveelheid opgeloste stoffen in water meet
    was bij mij 360,Na het filteren was het nog maar 15
    Spa blauw was 20 en Bar le duc was 250
    Voor mij een duidelijke zaak
    Ik wil niet dat mijn lichaam als filter werkt
    Voor 50 euro een standaard filter gekocht bij osmoseapparaat.nl en ik maak nu mijn eigen bronwater

Een reactie plaatsen

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.