Tegenslag, getver

Drie jaar geleden kreeg ik op m’n verjaardag een kaart van een vriendin waarop zij mij had getekend met verwilderde haren, zwoegend tegen de wind in. Ze zei er bij: “Lieve Roos, ik vind jou op je best als je tegenwind hebt“. Ik heb toen een beetje onhandigjes gelachen. Ik voelde dat er oprechte waardering in zat, maar ik vond het toch eigenlijk maar niks. Het kan toch niet waar zijn dat ik tegenslag nodig heb om tot m’n recht te komen? Ik had bovendien helemaal geen zin in tegenslag. Maar die kwam wel.

Mijn langgekoesterde wens om moeder te worden (het liefst nog voor m’n veertigste) leek vorig jaar eindelijk in vervulling te gaan. Ik werd zwanger. In het moederschap zou ik gelegitimeerd al mijn liefde voor de kleine dagelijkse dingen kwijt kunnen. Broodjes smeren, liedjes zingen, in de wei liggen en niks anders hoeven dan bijtjes nakijken. Dat ging me al aardig goed af tijdens de zwangerschap. Maar na zes maanden bleek het hartje niet meer te kloppen en moest ik bevallen van een meisje dat niet meer leefde (lees meer in Afscheid van Eywa). Niet het soort tegenslag dat je voor jezelf zou bedenken.

Wekenlang had ik nergens zin in. Zat ik uit het raam te staren en deed elke vogel, elke wolk me aan dat prachtige zieltje denken dat niet meer bij ons was. Het rouwproces was naast al het verdriet ook onverwacht mooi. Ik voelde hoe er een dikke laag van vernis met de naam ‘Ik zet het leven naar mijn hand’ van me afgleed. Nee, ik kon niet met gezonde voeding en jarenlange persoonlijke ontwikkeling afdwingen dat ik nu een kindje verdiende. En jeetje, dat geldt dus ook voor andere mensen… 

Tegenslag vertrouwen

Ik had opeens een stuk meer compassie voor de tegenslagen die ik bij anderen zag. Waar ik vroeger dacht: ‘Had je maar wat beter je spirituele best moeten doen’ (au…), kan ik nu meeleven met de pijn die tegenslagen geven. En tegelijkertijd vertrouwen dat die tegenslag waarschijnlijk ook wat moois gaat brengen. Pijn en vertrouwen, dat is een lastige maar prachtige paradox.

Ik dacht na een paar maanden overgave aan het rouwen dat ik best goed was geworden in vertrouwen. Ondanks het verlies van Eywa geloof ik nog steeds dat mijn lichaam in staat is om een kindje te dragen en te baren en dat ik moeder zal worden. Na vier maanden van tranen en een enorme liefde in m’n hart voor dit unieke zieltje, voelde ik me klaar om me weer te openen voor een nieuw zieltje. Ik had m’n lessen geleerd vond ik, alles doorleefd en doorvoeld, dus nu zou ik wel beloond worden met een nieuwe zwangerschap. Die kwam inderdaad vrij snel. Maar na twee maanden kreeg ik een miskraam. 

Spirituele bypass

Hoewel het in een veel vroeger stadium was, was er dit keer veel meer verzet tegen weer een tegenslag. M’n lijf balde zich samen en het liefst had ik me schreeuwend op de grond gegooid. Waar is goddomme die modder als je ‘m nodig hebt?! Waarom mag ik geen moeder worden en anderen wel, terwijl wij zo’n warm nest klaar hebben liggen? Wat moest ik nog anders doen? Loslaten? Want regelmatig kwam de opmerking langs: ‘Misschien moet je het verlangen wat meer loslaten. Want ik ken iemand die ook jarenlang probeerde zwanger te worden, en toen ze het opgaf en alle kinderkleertjes de deur uitdeed, toen kwam het.’ Het frustreerde me mateloos en dacht: vertel me over die tergende jaren daarvóór, van moeten vrijen als de ovulatie er is terwijl je je eigenlijk miserabel voelt, vervolgens de hoop bij elke steek in je borst dat ze aan het groeien zijn, alvast geen wijn meer drinken… en dan toch weer dat vlekje bloed in je onderbroek.  Denderende downhill naar de gedachte: weer een maand verloren.

Maargoed, mijn eeuwige verbeteraar ging natuurlijk toch aan de slag om het los te laten. Ik deed m’n best om te genieten van wat er wel is: ons Tiny House midden in de weilanden, de moestuin, de natuur om ons heen, ja zelfs van de tweeling van onze buren die twee weken voor ons waren uitgerekend. ‘Kijk eens God, zie je wel hoe goed ik het heb, ook zonder een kind, hoe ik geniet van de babies die wél in mijn leven zijn?’ In de hoop dat er dan alsnog een kindje zou komen. Ik had het immers losgelaten? Dat noemen ze nou een spirituele bypass. Toen ik dat doorzag ontspande er iets in mij. Ik ben waar ik ben en het duurt zo lang als het duurt. Ik kan het verlangen om moeder te worden nu met geen mogelijkheid loslaten. 

De hoop opgeven

Een paar weken geleden kwam m’n ovulatie er weer aan. Ik had net m’n nichtjes van 9 en 11 op bezoek gehad en dat rakelde het moederverlangen weer flink op. Ik werd blij van hun levendigheid: Kom we gaan varen! De surfplank omwiebelen, nat worden, lachen en dan weer boos zijn omdat we moeten eten. Dat primaire wil ik om me heen. Toen ze weg waren staarde ik naar het lege grasveld; daar had een kindje moeten rondkruipen. Ik voelde me moedeloos. Normaal probeer ik iets moois te maken van die ovulatie-tijd, maar ik wist niet meer waar ik het vandaan moest halen.  Ik had er geen zin meer in. Hopeloos. 

Hopeloos! Alarm! M’n rug trok zich samen en m’n kaken maakten ’s nachts overuren. Hopeloosheid staat bij mij duidelijk op de lijst van verboden emoties. Het neigt te sterk naar ‘mislukt’. Ondanks mijn voornemen te zijn waar ik ben komt m’n mind meteen in actie en begint interne pijlen op me af te vuren: “Je mag je niet hopeloos voelen! Dan komt er zeker geen kindje naar je toe. Die komt alleen als je je ontvankelijk en open voelt“. Ik zit helemaal in elkaar gedraaid van binnen en weet niet meer wat ik met mezelf aan moet.

Ik fiets naar het strand. Ga zitten in de duinen en laat m’n tranen druppen. Daar geef ik aan mezelf toe: “Ik ben zo bang dat er misschien helemaal geen kindje meer komt. Er is geen energie meer om me op te pompen. Ik ben hopeloos.” Ik sla het boek van de boeddhistische monnik Pema Chödron  open: Als je wereld instort. Het lijkt wel voor mij geschreven op dit moment. Ze schrijft hoe belangrijk het is om je pijnlijke ervaring HELEMAAL te accepteren. Niet als trucje, zodat het daarna weggaat, maar juist door de hoop op te geven dat het elders of verderop in het leven beter wordt. Die kwam binnen. Echt de hoop loslaten dat het straks beter wordt, wat is dat lastig… en toch is het de enige manier om helemaal aanwezig te kunnen zijn bij wat er nu is, zonder het te hoeven veranderen. 

Geen controle: fijner mens

Aandacht betekent dus ten diepste: je niet distantiëren van je ervaring. Zo’n simpele zin, en tegelijkertijd het moeilijkste wat er is. Bij mij kwam het binnen toen een dierbare vriend tegen me zei: “Maar je kunt toch ook nog steeds een goede moeder zijn MET je hopeloosheid?” Huh? Ik voelde alle schakeltjes even piepend tot stilstand komen in mijn hoofd. Nee, dat was tot dan toe zeker geen optie in mijn mind. Maar wat een verademing als ik die mogelijkheid toelaat: dat ik moeder kan zijn met alle patronen en rafels die ik met me meedraag. Dat ik niet eerst nog wat hoef te verbeteren of het hoef te verdienen…

Het voelt alsof er even een last van m’n schouders afvalt. Ik snap de pijn in m’n armen, die maar de hele tijd de boel proberen te redden. En ik voel me zacht naar mezelf. “Kom maar meisje, ga maar gewoon even zitten, je hoeft het niet steeds goed te doen. Je bent al goed genoeg.” Ik voel m’n hart opengaan. Een traan op m’n wang. Compassie voor mezelf en voor al het leed dat mensen te verduren krijgen.

Dan begin ik ook een beetje te begrijpen wat die vriendin bedoelde met die kaart. Als er tegenwind is, word ik gedwongen om mijn gevoel van controle op te geven. Daarvoor in de plaats komt iets wat kwetsbaar voelt, misschien wel een beetje mislukt… maar ook overgave. In die oncontroleerbaarheid van tegenslag voel ik me opengerukt; in het brandpunt tussen hemel en aarde. Daarmee word ik een stuk zachter en fijner gezelschap. Voor mezelf, en ook voor anderen. 

Facebook

Twitter

Google

Pinterest

Email

Print