Hoe gaat het met jullie winterslaap? Bouw je nog wat extra rust in voor jezelf, of ben je alweer vol gas, meegezogen in de actie-modus van januari? Die goeie voornemens moeten natuurlijk wel gerealiseerd worden, dus voor je het weet ren je jezelf alweer voorbij.
Ik was de afgelopen weken onrustig omdat er nog weinig uit m’n handen kwam. Maar daar is niks mis mee! De natuur is ook nog in diepe rust. Alhoewel, ik heb de eerste sneeuwklokjes al gezien.. Maar er zijn toch nog genoeg grijze dagen waarop de wereld heel klein lijkt. En je het liefst lekker op de bank opkrult. Precies. Ook voor ons mensen is die winterrustperiode heel belangrijk. Zowel voor je lijf als voor je geest. Toen ik las hoe de Chinese gezondheidsleer daar naar kijkt begreep ik dat het me juist tegenwerkt als ik nu al full speed wil.
Check in with winter. Met je lijf, met je voeding, met je geest. Lees hier hoe de Chinezen dat al eeuwenlang doen.
Do-in houdt rekening met de seizoenen
Ik ben sinds kort begonnen met een opleiding do-in en ik vind het machtig interessant. Do-in zou je kunnen zien als een vorm van yoga maar dan vanuit de Japanse traditie die weer gebaseerd is op de Traditionele Chinese geneeskunde (TCM). Al 2000 jaar geleden ontwikkelden de Chinezen deze holistische visie waarbij alles wat invloed heeft op onze gezondheid aandacht krijgt: wat je eet, hoe je beweegt, op welk moment van de dag je iets doet, van waaruit je het doet, en ook: wat het seizoen van je vraagt.
In de winter is dat heel wat anders dan in de zomer. De winter heeft fysiek en emotioneel impact op ons. Door de kou sluiten de poriën. De afname van zonlicht maakt dat we behoefte krijgen aan rust en meer slaap. In de winter trekt de energie dus letterlijk naar binnen. Maar hier in het Westen willen we het liefst eeuwig in de zomer rondhuppelen. Vol energie, lange dagen maken om al onze plannen uit te voeren, en ‘s avonds met vrienden tot laat op het terras hangen. Zeggen dat je lekker thuis wilt blijven of geen energie hebt voelt als een zwaktebod. Toch heeft vertragen een hele belangrijke functie om je voor te bereiden op het nieuwe jaar.
Misschien heb je al nieuwe plannen en voornemens voor het nieuwe jaar. Of misschien heb je je voornemens al moeten bijstellen (niks mis mee, lees mijn pleidooi om glorieus te falen). In ieder geval wil je je plannen zo snel mogelijk realiseren. Relax! Zie je verlangens als zaadjes die nu in de aarde liggen. Heerlijk om enthousiast te zijn over de potentie die ze herbergen, maar geef ze genoeg tijd om rustig te blijven liggen tot het moment daar is om te ontkiemen. Kiemplantjes zijn kwetsbaar. Als je ze voortijdig de grond uit wilt trekken maak je ze kapot.
5-elementen leer en Do-in: zelfzorg avant la lettre
Op één of andere manier word ik altijd heel enthousiast als dingen KLOPPEN. Die Chinezen hebben dus heel goed gekeken hoe de cyclus van de natuur werkt en gezien dat het zo ook in ons lichaam werkt. Ons lijf en onze geest hebben elk seizoen wat anders nodig. Dat klinkt logisch. In de winter is dat warmte en rust. Simpel gezegd. Maar die Chinese leer is niet echt simpel te noemen. Lichaam en geest zijn met elkaar verbonden in een complex geheel waarbij alles elkaar beïnvloedt.
Vanuit deze 5-elementen leer is elk orgaan gekoppeld aan een natuurlijk element en een bijpassende emotie. Daarnaast horen de organen ook bij een specifiek seizoen. Zo hoort het hart bij ‘vuur’, gaat over vreugde en past bij de zomer. De lever is juist verbonden met de emotie woede, hoort bij het voorjaar en is verbonden met het element hout.
Alle organen zijn met elkaar verbonden via energiebanen (meridianen) waar onze levensenergie (ki) doorheen stroomt. Als die optimaal stroomt voel je je lekker en ben je gezond. Om blokkades in de meridianen op te heffen kan je van alles zelf doen: dagelijks (yoga)strekkingen doen, de juiste voeding eten en speciale drukpunten op de meridianen masseren. Dat leer je allemaal bij Do-in en was voor de Japanners de belangrijkste manier om gezond te blijven. Pas als je daarna alsnog uit balans (=ziek) raakte werd er therapie ingezet die ook met de drukpunten op de meridanen werkt, zoals acu-punctuur of shiatsu.
Winter: reflecteren lukt alleen als er rust is
De organen die in de winter extra aandacht nodig hebben zijn de nieren en de blaas. Dit zijn de organen die verbonden zijn met het element water. Water is het meest van alle elementen verbonden met yin-energie. Oftewel rust. Naar binnen keren. Als water tot rust komt, wordt het spiegelglad en reflecteert. De winter is dus bij uitstek de periode om te vertragen en dingen te laten bezinken. Dan pas kan je helder reflecteren op wat er is geweest en hoe je verder wilt.
NB: Mocht je daar een format voor willen; ik heb het year compass gebruikt om terug te kijken op het afgelopen jaar en het komende jaar bewust te visualiseren. Het goeie nieuws: ik ga weer meer op m’n blog en facebook delen over alles wat helpt om lekker in je velletje te zitten.
Emoties zitten ook in je meridianen
Volgens de 5-elementenleer zijn er dus ook specifieke emoties die passen bij een orgaan en diens element. In de winter zijn de nieren belangrijk en die vertegenwoordigen wilskracht en moed, maar als ze uitgeput zijn kunnen we angstig en paniekerig worden. Vermoeidheid, stress of dwangmatig werken zijn een aanwijzing voor verminderde nierenergie. Wanneer je de nier-energie versterkt, neemt je vertrouwen in het leven toe en is er minder angst. Het spirituele aspect van de nier-energie is: het innerlijk weten hoe de eigen levensenergie in te zetten in lijn met de persoonlijke levensbestemming… wow… Best wel passend dus om bij het maken van nieuwe plannen in deze tijd van het jaar je nieren wat extra aandacht te geven.
De blaasmeridiaan loopt aan de achterkant van je lichaam, over je benen en langs je ruggegraat. De blaasmeridiaan gaat dan ook over vastberadenheid en je symbolische ruggengraat. Of je kan staan voor je waarheid. Daar wil ik wel een paar neerwaartse honden per dag voor doen! Je activeert de blaasmeridiaan namelijk met de wel bekende yoga houding downward facing dog. Als de blaasenergie blokkeert kan je nerveus worden, geen motivatie voelen en vermoeid zijn. Vaak geven we de achterkant van ons lijf minder energie en aandacht, we zijn meer gericht op voorwaarts. Maar in de winter is het dus juist goed om wat naar achter te leunen en te vertragen en te verstillen.
Do-in oefeningen die kunnen helpen in de winter:
Shaken. Alle cellen zitten in de winter wat meer vast. Shaken (op en neer deinen vanuit je knieën terwijl je al je gewrichten zo veel mogelijk loslaat) helpt goed om alle energie weer door te laten stromen en gifstoffen uit de gewrichten af te voeren.
Nieren versterken:
– Draai vanuit je middel en laat je armen langs je middel swiepen; ze tikken dan op het gebied van je nieren, op je rug onder je ribben. Draai je hoofd mee met je armen en kijk je arm die naar achter swiept na.
– Wrijf eerst je handen tegen elkaar warm en verzamel energie in je handen. Wrijf dan met de palmen van je handen boven je staartbeen heen en weer, daar waar je nieren zitten (ter hoogte van je taille, aan weerszijden van je ruggegraat). Hou dit een paar minuten vol. Zorg ook dat dit gebied goed warm blijft door bijvoorbeeld wollen onderkleding te dragen.
Wil je een preciezere uitleg van deze oefeningen en ook een paar acupunctuurpunten die goed zijn in de winter, kijk dan op de site van www.doinacademy.com.
Winter voedsel voor de nieren
Volgens de Chinese voedingsleer is het ook wijs om je voeding aan het seizoen aan te passen. Ook kan je met specifieke voeding een bepaald orgaan ondersteunen. Hoe dat precies in z’n werk gaat vertel ik in de volgende blog, maar voor nu wil ik vast een paar tips voor de winter geven. Die eigenlijk heel logisch klinken. In de winter heeft je lichaam verwarmende producten nodig. Als je veel koude voedingsmiddelen in je maag gooit, moet je lichaam veel (kostbare) energie gebruiken om je verteringsvuur op peil te houden.
Laat die groentesmoothies dus even voor wat ze zijn, en stap over op soep. Of eet bij de lunch lekker stoomgroentes in plaats van een salade. Het liefst met zo veel mogelijk verschillende kleurtjes, dan ondersteun je alle organen. Uien en gember zijn goeie ingrediënten voor de winter. Peulvruchten (vooral adukibonen en kidneybonen), zeewier en vis geven energie aan de nieren. De zoutige smaak houdt vocht vast, wat in beperkte mate goed is.
Te veel maakt het lichaam stijf en droogt het uit. Te veel zout maakt ook dat we veel gaan drinken, waardoor de nieren harder moeten werken, ten koste van de nierenergie. En die nieren willen we dus juist koesteren in de winter. En ook onszelf. Installeer je dus maar lekker op een schapevelletje met een kop warme gemberthee en overdenk rustig wat je vandaag van je to-do lijstje kunt schrappen ;-). Dat kiemplantje komt echt vanzelf boven de grond uitpiepen als de tijd rijp is, vertrouw mij maar!
1kcpao
vfndqx