Brood – daar zit (bijna) niks in

The inconvenient truth about wheat (tarwe)

Ons dagelijks brood… Foto: QuintanaRoo (Flickr)

Dat zelfs die oerdegelijke bruine tarweboterham met kaas niet gezond lijkt te zijn, dat had ik niet verwacht. Een vrij onaangename verrassing. Onaangenaam, want wie houdt er niet van z’n favoriete boterham op een hongerige maag?  Een verrassing, want volkoren is immers bijna synoniem voor ‘gezond’ bij bewuste eters.

De cardioloog William Davis heeft er een heel boek aan gewijd om uit te leggen hoe slecht tarwe eigenlijk is (Wheat belly. Lose the wheat, lose the weight). Inmiddels is er ook een Nederlandse vertaling: Broodbuik.

Haal tarwe uit je dieet, en je doet het beste wat je voor je gezondheid kan doen.  En ook voor je gewicht, als we Davis mogen geloven. Lastig te geloven? Misschien helpt de volgende vergelijking: als je twee volkoren boterhammen eet  gaat je bloedsuikerspiegel meer omhoog dan wanneer je twee lepels pure suiker snoept. Davis zag in zijn praktijk vele patiënten met overgewicht en diabetes miraculeus verbeteren toen ze tarwe uit hun dieet schrapten. Ook mensen die al jaren gezond dachten te leven maar toch niet afvielen. De toename van tarwe in ons dieet loopt bovendien opmerkelijk gelijk met de toename van onze buikomvang, constateert Davis.

Lees verder:

Tarwe domineert ons menu

Er zijn twee belangrijke redenen dat tarwe meer slecht dan goed doet in ons lichaam. Ten eerste omdat we genetisch niet gebouwd zijn voor het eten van grote hoeveelheden graan. Tarwe zit bijna in elke maaltijd, van muesli, tot brood tot pizza. 20% van alle calorieën die wereldwijd geconsumeerd worden komen van tarwe Dat is veel. Heel veel. Bedenk maar eens hoeveel verschillende soorten groenten, fruit, noten, zaden en vissen er zijn. En dat één plant dan 1/5 van ons voedsel uitmaakt, dat is bijna een belediging voor de variatie die de natuur biedt. Voor onze voorouders van voor de agrarische revolutie (10.000 jaar geleden) was graan dan ook maar een heel klein deel van het dieet. Want graan was moeilijk te oogsten en had relatief weinig voedingswaarde. De jagers/verzamelaars aten voornamelijk groenten, noten, fruit en vlees/vis. Lees hier meer over het oerdieet.

Moderne tarwe overleeft niet in het wild

Foto: Lauren Tucker Photography (flickr)

Een tweede reden is dat de tarwe van nu nog maar weinig lijkt op het oorspronkelijke graan waar het van afstamt. De tarwe van nu verschilt genetisch meer dan 1% van de tarwe die onze voorouders aten. Dat lijkt weinig, maar het is wel even veel als de genetische verschillen tussen mens en chimpansee. Vooral in de afgelopen 50 jaar sleutelden wetenschappers als een gek aan tarwe om de opbrengsten te verhogen. Via kruisingen, hybridisering en introgressie (genoverdracht) werd de tarwe veredeld zodat het beter bestand was tegen externe invloeden als schimmels en droogte. Met als gevolg dat de huidige tarwesoort (triticum aestivum) 42 chromosomen bevat waar het originele graan (eenkorn) er maar 14 had, en minstens 1000 genen verschilt (zie wikipedia). Sterker nog: het moderne graan zou niet in het wild kunnen overleven zonder extra bemesting en pest-bestrijding.

Toch is de veredelde tarwe van nu nog steeds dezelfde tarwe volgens de wetenschappers. Net als genetisch gemanipuleerde maïs volgens de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) nog steeds maïs is. En vanwege dat ‘argument’  is er nooit grootschalig onderzoek gedaan naar de gevolgen van zoveel genetische verandering voor onze gezondheid. Dat is best raar. Want de enzymen, eiwitten en de structuur van tarwe zijn allemaal veranderd door de veredeling. Zo bestaat de moderne tarwe uit 70% koolhydraten, 10% eiwit en 15% vezels, plus wat vet. De oorspronkelijke versie van tarwe die eeuwen lang gebruikt is door onze voorouders, Emmer, bevatte veel meer eiwit: 28% en minder koolhydraten. Vooral de gluteneiwitten zijn structureel veranderd door hybridisering, waardoor er nu gluteneiwitten in tarwe zitten die niet in de originele plant zaten. En daar is het misgegaan.

Gluten, grote kans dat ook jij allergisch bent

80% van de eiwitten in de moderne tarwe zijn gluten. Die maken deeg zo elastisch. Vandaar dat juist het percentage gluten bij de veredeling verhoogd is. Maar juist gluten zijn voor de meeste mensen lastig verteerbaar. Steeds meer mensen hebben last van gluten-intolerantie of glutenallergie, maar het grootste deel weet dat niet. Coeliakie, ofwel glutenallergie, is de meest onbekende volksziekte van Nederland: 1 op de 100 mensen heeft het, slechts 1 op de 800 mensen weet dat ze het hebben (Bron: www.glutenvrij.nl). Voor heel veel andere mensen geldt dat ze een overgevoeligheid hebben voor gluten, die niet direct tot allergische reacties leidt, maar wel de opname van nutrienten in de darmen hindert.

Gluten is een eiwit dat voorkomt in alle granen (o.a. tarwe, rogge, gerst, spelt, kamut). De term gluten omvat twee families van eiwitten, de gliadines en de glutenines. Vooral de gliadines veroorzaken glutenallergie. Gluten beschadigen het  slijmvlies van de darmen, waardoor belangrijke voedingsstoffen niet meer goed opgenomen worden en ongewenste stoffen in de bloedbaan komen (waardoor veel van de allergieën ontstaan). Recente onderzoeken wijzen erop dat glutenovergevoeligheid met veel meer ziekten te maken heeft. Vooral ontstekingsreacties, auto-immuunziekten en allergieën, astma en eczeem (Bron: Loren Cordain, The Paleo Answer). Babies die voor hun 4e maand gluten in babyvoeding hebben gekregen, hebben 5 x meer kans op coeliakie dan babies die langer  borstvoeding hebben gekregen (Bron: Natural news).

Tarwe = suiker

Maar de grootste boosdoeners in tarwe zijn de koolhydraten. De koolhydraten die in de huidige tarwe zitten, zijn complex (lange ketens van simpele glucose moleculen), maar worden in ons lichaam heel makkelijk en snel afgebroken tot simpele glucose moleculen(bloedsuiker). Omdat dit zo snel gebeurt, gaat ons bloedsuikergehalte heel sterk omhoog na het eten van tarwe. Sneller nog dan na het eten van gewone suiker (sucrose, bestaand uit een simpele structuur van 2 moleculen: glucose en fructose). De glykemische index (een maat voor het effect van koolhydraten op de bloedsuikerspiegel) van volkoren tarwe is 72, die van suiker 59. Met andere woorden: het eten van twee boterhammen is afgezien van wat extra vezels niet veel beter dan een glas frisdrank of een snickers (glykemische index 41). Ahhh!

Hoe makkelijk koolhydraten verteerbaar zijn, verschilt per bron. De koolhydraten die in zetmeelrijke groenten zitten zoals bonen, zijn minder makkelijk verteerbaar. Een groter deel daarvan gaat onverteerd naar de darmen waardoor de suikers niet in het bloed komen. De koolhydraten in bananen en aardappels zijn weer een stuk makkelijker verteerbaar. En die van tarwe het allermakkelijkst. De enige andere voeding die de bloedsuikerspiegel evensnel doet stijgen als tarwe zijn de gedroogde zetmelen gemaakt van bijvoorbeeld rijst of maïs. En die worden nou net gebruikt om glutenvrije producten te maken… niet echt een verbetering voor de bloedsuikerspiegel dus.

Problemen met buikvet? Blame tarwe

De insuline-reactie die volgt op het eten van te veel suikers/koolhydraten wordt steeds meer gezien als de oorzaak van heel veel van onze welvaartsziekten. Zie blog over suiker. Als gevolg van insuline wordt overtollige suiker opgeslagen als vet. Vooral als buikvet. En buikvet heeft meer dan vet op andere ongewenste plekken een paar vervelende eigenschappen. Hoe meer buikvet, hoe slechter je lichaam reageert op insuline. Hoe groter de kans op diabetes. Het opslaan van vet gebeurt juist en vooral als je te veel suiker eet, en veel minder snel na het eten van bijvoorbeeld een omelet, waar geen glucose in zit. Dus: als je je al die tijd afvroeg waarom het zo veel moeite kost om af te vallen, dan zou de oorzaak wel eens in je lunchboterham kunnen zitten.

Waarom je geen afstand wil doen van je boterham

Alsof het al niet erg genoeg is, blijkt dat tarwe ook nog eens een verslavende werking in je hersenen heeft. Dat zit ‘m vooral in de gluteneiwitten. Die worden in je maag afgebroken tot polypeptides (eiwitten) en die blijken door de barrières tussen de bloedbaan en de hersenen heen te kunnen. Ze binden zich daar aan dezelfde receptor als waar morfine en opium zich aan binden. Gevolg: een lichte euforie als je je broodje/cake/cracker/donut/sultana etc op hebt. Behalve wijn (ethanol) is tarwe één van de weinige voedingsmiddelen die een effect hebben op het zenuwstelsel.

Het zal dus geen gemakkelijke klus zijn om afstand te doen van onze geliefde boterham. Wil je toch proberen om (af en toe) wat anders te eten, lees dan in mijn volgende blog over de alternatieven!


68 gedachten over “Brood – daar zit (bijna) niks in

  1. Hee Roos,

    jaaa dit mag de wereld in geslingerd! Ik ben ook gluten intolerant geweest, tegenwoordig eet ik vooral speltbrood omdat daar minder gluten in zitten. Weet jij nou in hoeverre dit beter is?
    K heb je site ook in onze facebook groep PLAY! natural danceparty gepost, denk dat er meer mensen zijn die dit interessant vinden.

    Liefs en keep on going the good work!

    • Dat spelt minder gluten bevat dan tarwe is feitelijk onjuist. Integendeel zelfs: speltmeel bevat méér gluten dan tarwe. De reden dat spelt vaak wel goed wordt verdragen door mensen die tarwe niet goed verdragen is dat spelt een oud graan is waar veel minder mee ‘gerommeld’ is in de loop der tijd; het is minder gemodificeerd .
      Maar mensen die coeliakie hebben, dus echte gluten-allergie mogen absoluut geen spelt eten, daar krijgen zij net zo veel last van als van tarwe.

      • Hoi Annemarie, ik dacht wel dat spelt minder gluten dan de moderne tarwerassen bevat, omdat tarwe juist veredeld is op meer gluten omdat dat zo fijn is voor het bakken van brood. Maar ik zal het nog eens proberen na te zoeken. Dat het voor mensen met coeliakie een no-go is, dat klopt helemaal.

  2. Leuk om te weten dat er nog veel meer te weten valt over de gevolgen van ons eetgedrag. Heel mooi is dat je niet moet !proberen! om minder glutenrijke tarwe te eten maar… het gewoon moet doen. Dan zal je merken dat de verslavende effecten je ook kunnen helpen te willen wat tegen je breinverslaving in gaat. Leuk voor Dick SWAAB om te lezen

    Succes

  3. Goed artikel Roos!
    Met mijn bioresonantie-apparaat test ik zo vaak tarwe-allergie uit!!!!!!
    Wat kunnen mensen ervan opknappen als ze dit niet meer gebruiken en ervoor behandeld worden!
    Dank je voor de tekst, zal het doorlinken!

    Hartelijke groet,
    Mathilde

  4. Wederom een goed artikel. Ik ben alleen wel reuze benieuwd naar de alternatieven, want waar vul je anders je buik mee tijdens de lucnh? iedere dag een salade of soep vult ook niet bepaalt!

    • Hoi Luut, tja, bij mij staan de salades en soepen wel bovenaan het vervangende lijstje, maar er kan veel meer 😉 Denk aan alle mogelijke variaties met eieren, (vette) vis, of creaties met andere granen zoals boekweitpannekoeken, havermout(pap) etc. Ik geef toe, het vergt allemaal wel wat meer voorbereiding dan een snelle boterham. Maar kies dan in ieder geval voor spelt of roggebrood. Een aantal suggesties vind je in mijn blog De wereld zonder tarwe. Succes!

      • Je kunt bij de lunch maiswafels of rijstwafels gebruiken als ‘drager’ van allerlei lekkernijen. Maiswafels zijn het lekkerst. Wel de biologische kwaliteit gebruiken.

  5. Ik heb sinds een week nu even alle brood, pasta’s, rijst en letterlijke suikers geweerd (frisdrank, snoep, al eet/at ik dit al heel sporadisch). Ik eet om de dag een roggebroodje met kaas (30+) als ontbijt, samen met 3 á 4 dessertlepels yoghurt en eindigend met één stuk fruit (liefst elke dag een ander stuk fruit). Ik voel me nu al stuk beter, meer energie en vooral, géén opgeblazen buik (leek soms wel zwanger!). Echt super

    • En daarbij eet ik nu als ontbijt één a twee eieren, gekookt of gebakken (wel zonder vet), rauwkost (minikomkommer/tomaat) en dan als drinken groentesap.
      Ook leuk om te weten, augurken uit het zuur in NL zijn meestal met suiker, neem de Turkse variant, Tursu geheten, zonder suiker, zonder calorieën, je eet er de hele dag van, zo lekker!

      • Bedankt voor de augurken-tip, ben er gek op maar bij de natuurvoedingswinkel hebben ze inderdaad alleen een variant met suiker, ga op zoek naar die Tursu! Trouwens, als je je eitje bakt mag dat best met (goed) vet hoor, ons lichaam verwerkt eiwit beter als er ook vet bij zit. Dus gewoon kokosvet of roomboter erbij! (zie mijn blog over vetten)

    • Zelf gooi ik het weg met het idee dat er juist afvalstoffen in zitten (zeker bij de boekweit, die na weken in een soort slijmerig vocht zit). Maar precies weten doe ik het niet, ik zal het eens proberen uit te zoeken!

      • Het is nog niet zo makkelijk te vinden. Bij de Weston A. Price foundation is wel wat informatie te vinden. Het lijkt erop dat het weekwater van granen gewoon gebruikt kan worden (van bonen etc. niet). Voor het weken wordt wel geadviseerd om iets zuurs toe te voegen (citroensap of appelciderazijn). Maar de snelheid waarmee phytic acid wordt afgebroken door weken schijnt nogal erg te verschillen. Over haver vind ik tegenstrijdige berichten: dat ze na een nacht weken een stuk gezonder zouden zijn, of dat een nacht weken nog niet zo veel zin heeft (bron)…

        • Ik gebruik al een jaar een koolhydraatarme dieet in verband met darmproblemen. Van amandelpoeder bak ik brood en verder gebruik ik gewoon vlees vis veel fruit en groenten.komt de gezondheid zeer ten goede.
          Jeanne . Geen tarwe rijst macaroni wel noten.
          Dieet komt uit het boek van Elaine Gottschal. Doorbreek de vicieuze cirkel.

  6. Ik heb zojuist een samenvatting gelezen in Roosgoesgreen gelezen genoemd “the inconveniënt truth about wheat” naar aanleiding van een book van een zekere William Davis’ . Ik vindt dat er een kern van waarheid in zit, maar schromelijk overdreven is. De feiten worden misleidend gedraaid en onjuist geinterpriteerd en gebruikt om foute aannemens te steunen.
    Als voorbeeld, dat een groot deel van de bevolking allergisch is voor gluten, onzin! Een glutenallergie is heftig en gaat echtniet ongemerkt voorbij. Mijn dochter op 2 jarige leeftijd heeft inderdaad een gluten intolerantie gehad, niet veroorzaakt door overmatig gluten in haar dieet, maar door een darm parasiet opgelopen in Turkije. Als gevolg van haar verminderde weerstand heeft een schimmelinfectie van Candida gewoekerd door haar darmen. Uiteindelijk was gist en suiker waar de candida zich mee voedt de boosdoeners. Het is juist gebleken door de toename van pure suiker in ons diet in de laatste 150 jaar,(onze huidige week consumptie is gelijk aan de jaar consumptie van onze voorouders) Candida explosief kan toenemen een de oorzaak kan zijn voor allerlei allergieën. Dat ligt dus niet aan ons consumptie van volkorenbrood met kaas! Ik zou pleiten on juist geraffineerde suikers en wit brood uit ons dieet te gooien.
    Feit is juist door de grote ontwikkeling van tarwe, de wereld bevolking heeft kunnen groeien, en de leeftijd heeft kunnen toenemen. In het oude Romeinse rijk was de tarweoogst van Egypte, hun grootste tarweleverancier, van belang voor de vrede en stabiliteit onder de Romeinse bevolking. Oorlogen zijn er om gevochten, en nu wil iemand beweren dat we het maar links moeten laten liggen! Dacht het niet.
    Ik eet zelf veel volle tarwe producten, en heb toch nog een platte buik! Maar vergeet niet alles moet in balans zijn, niet alleen je voeding maar ook de hoeveelheid beweging t.o.v. je intake aan voeding.

    • Hoi Irene, ik zal zeker niet tegenspreken dat suiker en geraffineerde producten ook een van de grootste boosdoeners zijn in ons moderne menu. Dat zou inderdaad de eerste stap moeten zijn om dat minder te gaan eten. Maar helaas (want ik vind een versgebakken bruine boterham met kaas ook niet te versmaden) zijn de koolhydraten van tarwe ook suiker voor je lichaam. Ook al heb je geen merkbare glutenallergie; toch is bij veel mensen wel sprake van een onmerkbare intolerantie. Door de gluten wordt de darmwand beschadigd, waardoor er dingen in je bloed kunnen komen die er niet horen. Die kunnen weer leiden tot allergieen. Maar laten we het er inderdaad maar op houden dat het vooral om balans gaat; alles met mate en veel bewegen!

      • Ik ben het met Irene eens. De cijfers zijn ook behoorlijk verdraaid. De glycemische index van suiker (sucrose) is 68 en geen 59. En van volkorentarwebrood 40 en geen 72.
        Misschien zijn het Amerikaanse cijfers en daar doen ze suiker in het volkorenbrood. 🙁
        Dat de glycemische index van Snickers laag is, komt door de pinda’s die er in zitten. Omdat je maag er langer over doet die te verteren stijgt je bloedsuikerspiegel minder snel. Als je op die volkorenboterham dus ook nog (dun) boter en een plak (magere) kaas doet, gaat de glycemische index nog verder omlaag.
        En nu lijkt het net of koolhydraten slecht zijn, maar als je gevarieerd eet en de gezonde (lees volkoren) tarwe producten gebruikt is er niets aan de hand.

  7. Focus op de negatieven, daar wordt je als mens nooit gelukkig van. Waarom hoor ik niet de voordelen?

    DOor het toevoege van meer tarwe heb ik 9 kg verloren en is mijn vetpercentage gedaald van 21 naar 11 procent.

  8. Dank Roos voor dit buitengewoon interessante artikel. Vandaag ben ik begonnen om meer te weten te komen over glutenintolerantie. Wellicht dat dit namelijk bij mij speelt. Mijn zangleraar opperde dat vandaag als één van de mogelijkheden omdat ik voor de zoveelste keer zwaar verkouden ben (eigenlijk vrijwel chronisch). Binnenkort ga ik aankloppen bij de medische kolom.
    Wat opvalt is dat glutenintolerantie sterk toeneemt. Dat lees je breeduit. Is het een “moderne” ziekte die te maken heeft met de keerzijde van wat wij de vooruitgang noemen? De wetenschap? De voedselveredeling? Of is het ook een gevolg van een toegenomen kwetsbaarheid van mensen omdat ze steeds meer aan allerlei prikkels worden bloot gesteld? Zo kan je ook lezen dat allerlei andere ziekten en afwijking een sterke stijging laten zien. Om maar eens een voorbeeld te noemen: ADHD (en dat dat in druk bevolkte gebieden meer voorkomt dan op het platteland).

    En één van mijn hypotheses was dat er wellicht een relatie bestaat tussen de mate van optimalisatie (genetische modificatie) van de graansoorten en de mate van schadelijkheid voor de consument.

    Jouw artikel spreekt daar ook kort over. En dat vind ik erg interessant. Wil daar meer over weten. Kunnen we terug naar de meer authentieke graansoorten? Is daarvan nog origineel DNA profiel beschikbaar? De oerrassen?

    Ik las vandaag dat de eerste gevallen van coeliakie officieel werden geconstateerd aan het einde van de 19e eeuw (ik geloof 1887) en dat de ziekte officieel in 1950 is beschreven.

    Hoe is de ontwikkeling in de teelt van graan verlopen? Loopt het aantal mensen met een aangetoonde glutenintolerantie synchroon met de toename van eiwit (van gluten) in tarwe?

    En is er ook meer bekend over het profiel van mensen die glutenintolerantie hebben? Wat kenmerkt hen? Zijn er overeenkomsten? Bijvoorbeeld in sensitiviteit?

    Zo maar wat vragen en gedachten, prima om eens over door te filosoferen!
    Ik ga zo ook wat andere bijdragen van je bekijken.

    Groet
    Eric

    • Hoi Eric, veel vragen! Waar ik zeker niet allemaal antwoord op heb; zo diep ben ik nog niet in de glutenintolerantie gedoken. Misschien ben je inmiddels (sorry voor de late reactie) zelf al verder gekomen? Ik denk zeker dat er een verband is tussen ons moderne voedingspatroon en de welvaartsziekten; zeker ook dingen als ADHD en autisme. Doordat we minder goed eten neemt onze weerstand af en zijn we ook vatbaarder voor alles wat er in de lucht zweeft.
      De oudere rassen van de graansoorten lijken inderdaad minder schadelijk te zijn en er zijn wel enkele van die oude rassen bewaard gebleven: denk aan kamut en eenkoorn, en spelt. Lekker experimenteren zou ik zeggen! Succes, groetjes Rozemarijn

  9. Ha Roos,

    Boeiend artikel! Zeker nu ik sinds een jaar mijn eigen brood bak en mij behoorlijk verdiep in het maakproces en juist creëren van gluten. Ik heb nog niet veel geëxperimenteerd met andere meelsoorten die minder of geen gluten bevatten, zoals maïs, rijst of spelt. Maar je daagt mij uit om dat wel te doen.

    Toch vind ik het wel boeiend wat een cultureel fenomeen brood is. Het wordt zo’n beetje op elke plek van de wereld gegeten en is echt een vast gedeelte van ons bestaan geworden.

    Ik ben wel benieuwd naar jouw visie op het verschil tussen supermarktbrood en (wat ik zie als) echt brood van biomeel en goed stevig handwerk. Mijn boerenverstand vertelt mij: er zit minder troep in, het meel is van goede kwaliteit, dus dat lijkt me een stuk beter. Zo voel ik mij ook sinds ik enkel mijn eigen brood eet. Hoe kijk jij daarnaar?

    Mooi stuk verder! Goede site ook.

    Groeten,
    Alexander

    • Hoi Alexander, huisgemaakt brood is zeker van een andere orde dan supermarktbrood waar ook nog allerlei andere dingen dan meel aan toegevoegd worden. Maar voor tarwe blijft gelden dat er veel anti-nutriënten zoals gluten inzitten; ook in biologische tarwe. Met oudere tarwerassen zoals kamut en eenkoorn, en ook spelt, is dat alweer minder. Verder maakt de juiste bereiding uit; het liefst zelf je graankorrels malen en het meel eerst laten weken om het fytinezuur te neutraliseren. Ik neem voorlopig even het zekere voor het onzekere door weinig brood te eten; maar als ik het doe liefst homemade!

  10. Dr. Davis weet alles van tarwe en het verschil tussen de oude soorten en het moderne tarwe. Vanaf ongeveer 1985 wordt wereldwijd alleen nog maar het moderne tarwe gebruikt, ook in biologische tarwe. Sinds die tijd is de glutenintolerantie flink gestegen alsook allerlei auto-immuunziekten en natuurlijk obesitas. In het boek wheatbelly van dr. Davis staat het allemaal uitgelegd, ook op zijn blog is veel te lezen.

  11. Interessant artikel.
    Sluit geheel aan hoe ik mijn clienten help bij het behalen van hun gezondheidsdoelen.
    Ga vooral door met schrijven. !!!
    Hartelijke groet< Joke

  12. Beste Roos,

    Interessant om ook is de andere kant van het verhaal te horen over Volkoren producten. Ik schrijf zelf op het moment mijn (archeologische) scriptie onder andere over het gebruik van verschillende graansoorten in de klassieke oudheid. Verschillende ziektes die in de klassieke oudheid werden veroorzaakt door phytaatzuur, vooral bij de arme klassen, zijn rachitis (engelse ziekte), dwerggroei en bloedarmoede (veroorzaakt door ijzertekort). Fytaat delen, die van nature vooral aanwezig zijn in de buitenste laag van graankorrels, bemoeilijken de opname van essentiële mineralen zoals ijzer en zink in onze bloedbaan. Door het laten fermenteren van graan en het laten rijzen van brood wordt echter een groot deel van deze stoffen geneutraliseerd en wanneer men genoeg lichaamsbeweging en een gevarieerd voedingspatroon in stand houdt, kan dit tegenwoordig weinig kwaad (als je enige doel is om zo snel mogelijk zo veel mogelijk buikvet kwijt te raken of als je uberhaubt problemen hebt met je cholesterol of bloedspiegel is dat een ander verhaal).

    Brood is een superieur product met een hele rijke geschiedenis en het is heel logisch te verklaren waarom het vandaag de dag een prominente rol in onze maatschappij heeft ingenomen: Juist door de grote hoeveelheden complexe suikers in brood is het mogelijk dat wereldwijd een populatie van miljarden voorzien kan worden van hun dagelijks benodigde hoeveelheid energie, het is in geen geval een reële optie dat zoveel mensen een beetje gaan jagen en verzamelen. Het innemen van een moreel superieure positie tegenover brood en tarweproducten is voorbehouden aan een moderne escapistische elite: Mensen zoals deze zeer Amerikaanse William Davis die zichzelf zijn medemensen ver vooruit waant en helaas de tijd en het geld heeft om dit soort onzin te verspreiden. Kwalijk vind ik het, dat zo iemand losse informatie steelt uit een zeer complexe tak van de archeologische wetenschap zonder enige objectiviteit of begrip van context.

  13. Hoi Jan Paul, goede nuancering over de bereiding van granen. Heb inmiddels ook ontdekt dat je met een juiste bereidingsmethode (weken, kiemen, fermenteren) al een heel stuk van de ongezonde kenmerken kunt neutraliseren. En als je dan de oerrassen gebruikt zoals kamut of spelt kan het, als je het af en toe eet, waarschijnlijk weinig kwaad.
    Of brood zoals het nu geproduceerd wordt (vanuit grote monocultuur graanvelden met kunstmest) nou daadwerkelijk een duurzame manier is om de wereldbevolking te voeden (en gezond te houden) vraag ik me af. Maar dat is weer een andere, ingewikkelde, discussie!

    • Dat klinkt als een rigoreuze beslissing ;-). Ga er lekker mee experimenteren. Ik kom er inmiddels wel achter dat er vele nuances zijn in de voedingswereld; met de juiste bereiding en oerrassen doet een broodje af en toe wellicht geen kwaad. Zoals zo vaak: het is zowel een kwestie van kwantiteit als kwaliteit!

  14. Ja, ook ik wist dit al langer. Ik had een uitgeputte bijnier en suikerschommelingen en kwam er via een voedingsdeskundige achter dat tarwe de schommelinGen in stand houden; ze raadde me aan minder koolhydraten te eten en dan met name tussen de middag.
    Bijv. Een salade, dit heb ik een maand of drie gedaan en bij het ontbijt eet ik havermoutpap van havermout met havermoutmelk( havermout verlaagt je slechte cholestorol).
    Mijn schommelingen kwamen onder controle en ook had ik een lager cholestorol.
    Ik eet nu wel speltbrood omdat dit brood in tegenstelling tot tarwe wel door mij verdragen wordt(darm) en het spelt helpt ook tegen de schommelingen en je valt daardoor ook af.
    Ik ben mijn buisverlichting kwijt.

  15. Dankjewel voor het artikel. Ik at een tijd minder brood en vermagerde inderdaad zienderogen – maar heb intussen mijn oude (slechte) gewoontes weer opgepikt. Moet ik dus aan werken.
    Heb het boek ‘The Wheat Belly’ opgezocht en zag dat er ook een ‘Wheat Belly Cookbook was.
    Heb je de boeken gelezen? Is het een typisch Amerikaans dieetboek of zit er echt wel goede informatie in? Ik wil beiden graag kopen om wat inspiratie op te doen, maar wil zeker zijn dat mijn centen goed besteed zijn.
    Interessante blog trouwens! Dankjewel!

  16. Ik ontbijt sinds een paar maanden alleen nog maar met rijstwafels met beleg en kwark met fruit (banaan, appel, druif) en zonnebloempitten. Voel me een heel stuk beter zonder gluten, en heb helemaal niet de trek gedurende de dag die ik dacht te zullen hebben. Mis het brood tot mijn verbazing niet… Geen opgeblazen gevoel meer en andere subtiele klachten!

    • Dat komt omdat je gewoon minder calorieën binnen krijgt. Als je 2 boterhammen met kaas laat staan scheelt dat al zo’n 200kcal.
      Vervang je dat door een rijstwafel dat is je netto inname een stuk minder dus dan val je af. Men zegt dan dat het werkt. Maar inwerkelijkheid krijg je minder calorieën binnen.

  17. Oh ja, die dr Davis zou ik maar met een korrletje zout nemen. Het is de zoveelste ordinaire geldwolf die onwetendheid bij het obese volk een poot wil uitdraaien.
    Lees ook de tegengeluiden voor je conclusies trekt. De beste manier is nog steeds: eet gevarieerd (dus ook tarwebrood) en met mate.

  18. Hoe Witter het brood, des te eerder bent u dood.

    Witte bloem wordt gemaakt door de vezelrijke zemelen en de kiem, die rijk is aan voedingsstoffen, uit de tarwe te halen, waardoor alleen het zetmeel, ontdaan van voedingsstoffen overblijft. ……. Lege calorieën. Tarwe graansoort nummer 1 in de hele westerse wereld wordt voornamelijk in de vorm van witte bloem geconsumeerd ……. Diep triest.

    De rede waarom men ertoe overging tarwe te raffineren en tot witte bloem te verwerken was om hem langer houdbaar te maken. Dit had voor de handel bepaalde voordelen, maar de verschuiving van volkorentarwe naar witte bloem heeft voor de gezondheid van de mens dramatische gevolgen gehad.
    Witte bloem, witte en andere geraffineerde graanproducten worden snel in het bloed opgenomen, waar de bloedsuikerspiegel zo als in bovenstaand artikel snel stijgt en weer daalt.

    Bruin brood is natuurlijk bijna net zo wit als wit brood. Bruin brood wordt hoofdzakelijk van wit meel gemaakt en ‘verrijkt’ met toegevoegde vezels en met mout donker gekleurd zodat het volkoren lijkt. Wie dus bruin brood koopt in de supermarkt en denkt gezond te eten komt zeer bedrogen uit.

    Wit meel en suiker: We gaan er uiteindelijk kapot aan.

    Maar goed, wat minder brood eten ook al is het volkoren zou voor iedereen beter zijn.

    Bron: 100 en gezond

  19. Leuke artikel. Ik kende het boek al maar je geeft een goede samenvatting. Ik zelf ben na het lezen van het boek veel minder brood gaan eten en dit heeft me heel goed gedaan! Kan het iedereen aanraden.

  20. Hoi Roos,
    prima artikel, maar heb je ook onderzoeken/recensies/feiten voor me?
    Hoe kom je aan de informatie (of komt het allemaal uit het boek?) en zijn ze feitelijk juist?

  21. Ik slikte medicijnen voor een spastische darm, sinds 3 jaar van die medicijnen verlost, eet al 3 jaar geen tarwe meer en ben ook nog ns 12 kilo afgevallen

  22. Gisteren allerlei testen gedaan waarom ik niet afval, ondanks dat ik totaal geen granen meer eet, hooguit in het weekend speltbrood uit de biologische winkel.
    Wat blijkt: vergiftigd door zware metalen! Als je daar op gaat googelen, vergaat je de lust om verder nog te eten/ademen/smeren/drinken.
    Dacht ik gezond te eten en drinken de afgelopen 10 jaar.

    Trouwens: volkorenbrood wordt gewoon gekleurd met moutsuiker. Kan je nog beter witbrood eten, daar zit tenminste geen nikkel in, begreep ik van een mesoloog.

  23. Vorigjaar mei stapte ik over van 3x 1000mg metformine plus 3 mg glymeperide op insuline. Na twee weken kreeg ik rode jeukende vlekken op elke spuitplek. Ik ben terug gegaan op tabletten omdat ik na een aantal dagen geen plekje meer over had om te spuiten. Vanaf dat moment ben ik koolhydraad beperkt gaan eten en vooral brood laten staan. Nu een jaar later neem ik 2x per dag 425 mg metformine en ben van 79 naar 67 kg gesmolten. Mijn suikerspiegel blijft tussen 5 en 8. Hopenlijk kan ik binnenkort ook de metformine laten staan en heb dan geen medicijnen meer voor diabetes. Ik voel me stukken beter dan voorheen. Ook mijn cholesterol is lager nu.

  24. Hoi Roos,

    Ik heb al deze dingen ook lange tijd geloofd en ik kon echt allerlei dingen totaal niet goed verteren. Nu terugkijkend ben ik blij dat ik o.a. weer gewoon brood en vlees ben gaan eten en ook weer kan verteren.
    Mijns inziens wordt de hele ”bijna alle voedsel is slecht” hype alleen maar steeds erger en groter. Waar men aan voorbij gaat is dat de kwaliteit van de spijsvertering van de gemiddelde mens op dit moment zeer slecht is te noemen. Bijna iedereen heeft wel een voedselallergie of intolerantie. Dat is niet normaal! Pak dat aan en ga niet alle voeding tot vergif uitroepen.
    Ik ben uiteindelijk na veel gedoe met mijn ademhaling aan de slag gegaan en heb alle ideeën over allerlei eten dat niet goed zou zijn, overboord gegooid. Ik kan nu weer alles eten en ik voel me er prima bij. Het verschil is dat mijn ademhaling veel minder diep en veel rustiger en continuer is geworden. Een te diepe ademhaling veroorzaakt je klachten, niet of in veel mindere mate verkeerd eten. Uitzonderingen daar gelaten.
    Natuurlijk lijkt het alsof je je beter gaat voelen als je tijdelijk eten dat je op dat moment niet goed kan verteren, weglaat. Maar om dat dan voorgoed weg te laten is een grote vergissing. Je gaat jezelf dan op den duur uithongeren.
    En elke dag bijv Red Bull drinken is ook niet goed. Maar allebei zijn uitersten.

    Wat ik heel graag zou willen adviseren aan iedereen die last heeft met de vertering van bepaalde voeding: verminder de hoeveelheid lucht die je ademt dmv Buteyko methode totdat je 40 seconden op comfortabele wijze zonder ademhaling kunt na een natuurlijke uitademing. Ik weet zeker dat je dan weer lekker kunt genieten van je boterhammetje en dat je daar geen pijn van in je buik krijgt.

  25. Als aanvulling op het voorgaande bericht nog een stukje uitleg waarom veel mensen fantastische resultaten boeken met hun gezondheid door veganistisch te gaan eten. Door dit te doen kun je inderdaad heel veel kwaaltjes oplossen. Dat werkt zo:

    Achtergrond:
    In eerste instantie is je spijsvertering niet optimaal, waardoor je niet al je eten goed verteert. Het onverteerde eten gaat rotten en schimmelen in je organen. Afvalstoffen bouwen zich op en deze afvalstoffen gaan zich ophopen in je lichaam. Een deel ervan wordt via de huid uit het lichaam gewerkt, bijvoorbeeld door eczeem. Of een deel beschadigd de darm, waardoor er afvalstoffen binnen in je lichaam naar andere plekken kunnen reizen. Bijvoorbeeld naar je rug, waar ze rugklachten veroorzaken. Zo kunnen deze afvalstoffen tal van klachten veroorzaken.
    De afvalstoffen zijn er omdat je het eten dat je eet niet goed kunt verteren en er dus onverteerd eten in het lichaam achterblijft. De vertering is niet optimaal doordat je ademhaling te diep is en er niet voldoende zuurstof aan je organen kan worden afgegeven, waardoor veel organen niet naar behoren functioneren.
    Naast de opbouw van afvalstoffen kan het ook zo zijn dat de diepe ademhaling klachten veroorzaakt zonder dat de spijsvertering daar veel last van heeft gekregen. In dat geval heeft een veganistisch dieet minder effect. Maar het is altijd het proberen waard.

    Uitleg:
    De achtergrond van je problemen ken je nu. Dan zal het ook niet zo moeilijk zijn om te bedenken waarom het volgen van een veganistisch dieet of gewoon alleen een tijdje brood en andere gluten weglaten zo’n fantastisch effect heeft.
    Je laat al het eten dat niet goed verteerd wordt, en dat dus onverteerd in je lichaam achterblijft weg. De vuilstort aan afvalstoffen wordt kleiner en op een gegeven moment is deze weg. Je lichaam krijgt rust en krijgt de kans om zich naar behoren te repareren. Iedere cel in je lichaam vernieuwt zich continue, net als bijvoorbeeld je huid bij een wondje. En zo kan dus bijvoorbeeld een lekkende darm dichten en verdwijnen je rugklachten. Of zo verdwijnt uiteindelijk je eczeem of ander huidprobleem.
    Voor sommige klachten is dit een prachtige methode.
    Eigenlijk heeft het iets weg van vasten alleen doe je dit iets langer en blijf je gewoon eten.
    Vergelijk het ook met hoe je eet als je een keer een griep hebt. Je gaat dan vanzelf minder eten en dat wat je eet zal licht verteerbaar zijn. Je hebt dan geen trek in biefstuk.
    Het volgen van een veganistisch dieet is hetzelfde alleen dan wat meer zelf opgelegd, voor langere periode en voor chronische klachten.

    Waarschuwing:
    Dit is waar veel mensen de fout in gaan. Ze gaan bepaald eten weglaten en worden veganist of zelfs fruitariër. Ze hebben grote vooruitgang geboekt in hun gezondheid en zijn gaan denken dat deze manier van eten DE manier is die de mens van nature hanteert en dat deze manier van eten gezond is.
    Het is gezond, maar alleen zolang je het als tijdelijke methode inzet om van bepaalde klachten af te komen. Voor langere tijd of zelfs voor de rest van je leven op deze manier eten is super ongezond. Je zult op den duur een eiwit tekort gaan opbouwen, steeds dunner worden en sneller oud worden.

    Belangrijke aanvulling op een dieet volgen:
    Bepaald eten weglaten voor een tijdje is geen slecht idee. Het is nog een beter idee als je tegelijkertijd zorgt dat je spijsvertering weer naar behoren gaat functioneren, zodat je na je dieet periode ook echt weer kunt gaan beginnen met de weggelaten voeding weer te gaan eten. Het dieet alleen is daar niet voldoende voor.
    Je zult ook de diepte van je ademhaling moeten gaan verminderen om de aanvoer van zuurstof aan je cellen te verbeteren, zodat al je spijsverteringsorganen weer naar behoren gaan functioneren.
    Je kunt ook alleen aan je ademhaling beginnen te werken en gewoon normaal blijven eten. Dan kom je er ook. Want de te diepe ademhaling is uiteindelijk de hoofdoorzaak van al je klachten.

  26. Tot slot,

    In dit perspectief vind ik het heel erg leuk dat je lekkere recepten verzint om de dieetperiode zo comfortabel en leuk mogelijk door te komen.

    Zolang de illusie maar niet gewekt wordt dat het weggelaten eten niet gezond zou zijn.

Een reactie plaatsen

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.