De pathologische trekjes van de magnetron

Laatst zat ik in gewetensnood. In een café hoorde ik een jonge moeder vragen of haar babyvoeding even in de magnetron opgewarmd kon worden. ‘Don’t do it!’ dacht ik. Dat wil je je baby niet aan doen. Moest ik er dan niet iets over zeggen? Goed uitleggen kon ik het echter ook niet. ‘Omdat het volgens mij niet goed is’ wordt over het algemeen niet als een overtuigend argument ervaren (helaas 😉 ). Tijd dus om het magnetronverhaal eens beter uit te zoeken zodat ik de volgende keer niet met m’n mond vol tanden sta. En een jonge moeder kan uitleggen dat de magnetron absoluut geen plek is voor babyvoeding (en eigenlijk voor geen enkele voeding).

Nu ik er een tijdje op gelet heb valt het me op dat de magnetron nog helemaal niet ‘uitgerangeerd’ is zoals in mijn keuken. Sterker nog, hij wordt nog volop gebruikt. Vooral in de horeca. Ingevroren soep opwarmen, even de appeltaart warm maken, of dus een babyflesje van gasten opwarmen. Als je uit eten gaat is de kans groot dat een deel van je eten door de magnetron is gehaald. En dat je er dan hoogstwaarschijnlijk een stuk minder aan hebt, voedingswaarde-technisch bekeken, blijkt wel uit onderstaande informatie.

Raar genoeg is er weinig uitgebreid en weinig recent onderzoek naar de schadelijke effecten van de magnetron op ons voedsel en op onze gezondheid. Waarschijnlijk door een gebrek aan financiering (lees: weinig belangen bij geldschieters). En wellicht doordat de aandacht de laatste jaren verlegd is naar meer recentere stralingsbronnen als mobiele telefoons en wifi. Toch is er wat mij betreft genoeg onderzoeksmateriaal te vinden om op z’n minst het zekere voor het onzekere te willen nemen. Zeker als je het over babyvoeding hebt.

Russisch verbod vanwege carcinogene stoffen

Een eerste indicatie zou kunnen zijn dat de magnetron in Rusland verboden is geweest van 1976 tot 1987. De magnetron zou ontwikkeld zijn door de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarna kwam het ook bij de Russen terecht. Twintig jaar wetenschappelijk onderzoek, voornamelijk uitgevoerd in het Instituut voor Radiotechnologie in Klinsk in de Republiek Belarus (Wit-Rusland), gaf blijkbaar aanleiding tot voldoende twijfel om het apparaat te verbieden. Het verbod werd na de perestroika opgeheven toen de vrije handel en westerse bedrijven ruim baan moesten krijgen.

De Russische bevindingen komen er vooral op neer dat er carcinogene stoffen ontstaan in bijna al het eten dat in de magnetron is geweest. Ook als je alleen maar iets ontdooit. Zo veranderen bepaalde aminozuren in melk en granen in carcinogene stoffen. Het bereiden van vlees in de magnetron leidt tot vorming van d-nitrosodiethanolamine, een bekende kankerverwekkende stof (zie dit artikel van Powerwatch voor meer details). Recentelijk hebben onderzoekers van het Chisese Agricultural University’s College of Food Science & Nutritional Engineering in Beijing de vorming van acrylamide bij verschillende bereidingsmethoden onderzocht. Acrylamide is een kankerverwekkende stof die ontstaat bij verhitting op hoge temperaturen (bv. frituren). Het komt vooral voor in friet en aardappelchips (Bron: wikipedia). Uit het Chinese onderzoek bleek dat de magnetron meer acrylamide veroorzaakt dan koken of braden bij 180°C (Yuan 2007, Bron: Powerwatch).

Nutriënten kapot

Foto: whologwhy (Flickr)

In het Russische onderzoek werden er ook significante afnames geconstateerd in de biobeschikbaarheid van nutriënten, zoals B-vitamines, vitamine C en E en essentiële mineralen. De afname van vitamine B wordt bevestigd door recenter Japans onderzoek uit 2008. Dit liet zien dat door het minutenlang opwarmen van melk in de magnetron 30-40 procent van de B12 in een inerte (dode) vorm veranderde. Een onderzoek uit 2003 (gepubliceerd in The Journal of the Science of Food and Agriculture) beschrijft hoe broccoli uit de magnetron 97% procent van de goede antioxidanten verloor. Ter vergelijking: als je broccoli stoomt gaat er 11% of minder van de antioxidanten verloren. De mineralen bleven wél intact volgens deze studie (Bron: Dr. Mercola, The hidden hazards of microwave cooking. In dit artikel wordt overigens nog meer onderzoek opgesomd dat laat zien dat de voedingswaarde achteruit gaat door magnetronverwarming).

Moedermelk met bijsmaak

Het meest verontrustende is het effect dat de magnetron op moedermelk heeft. Er is onderzoek dat laat zien dat moedermelk uit de magnetron haar enzymactiviteit, antilichamen en vitaminen verliest en de groei van mogelijk pathogene bacterieën stimuleert. Zonde van dat bijzondere goedje… In een studie die werd uitgevoerd aan de Stanford Universiteit in Californië werd een afname geconstateerd van de waarden van anti-infectieuze factoren in de melk, zelfs bij lage temperaturen (20 – 53 graden Celsius). Bij verhitting in de magnetron bij temperaturen hoger dan 72 graden Celsius vond een aanzienlijke afname van álle geteste anti-infectieuze factoren plaats. De onderzoekers van Stanford raadden het gebruik van de magnetron voor het verwarmen van moedermelk in ziekenhuizen sterk af, zelfs bij lage temperaturen (Bron: Verontruste moeders). Wat mij betreft genoeg reden om het zekere voor het onzekere te nemen en babyvoeding gewoon even in een pannetje warm water op te warmen. En niet af te gaan op het voedingscentrum dat de magnetron veilig verklaart (overigens pas sinds 2004, Bron).

Moderne vieze praktijken

Een ander mogelijk probleem is dat giftige stoffen uit de verpakking in je eten kunnen lekken. Eén van de schadelijkste stoffen is BPA, of bisphenol A, een estrogeen-achtig component die in veel plastic producten wordt gebruikt. Zoals babyflesjes en opbergdoosjes. En die ze zelfs ook in bakjes die speciaal voor de magnetron zijn bedoeld stoppen (Bron: Journal Sentinel, Watchdog, 2008).

Foto: KaiChanVong (Flickr)

En dan nog een laatste staaltje van moderne ‘vieze’ praktijken. Ontstaan omdat veel gerechten uit de magnetron kraak nog smaak hebben. Daar heeft de moderne voedingsindustrie een trucje voor bedacht: die voegen gewoon wat additieven toe die kunstmatig kleur en smaak aan het magnetronvoedsel geven. Twee Australische academici over deze zogenaamde susceptoren: ‘Een voorbeeld van een nieuw soort smaakstof producerende technologie voor gebruik in de magnetron, is die van de susceptoren. Deze middelen worden over het algemeen aan de verpakking van magnetronvoedsel gelijmd en worden gebruikt om plaatselijk gebieden met hoge temperaturen te bewerkstelligen. Dit heeft als effect dat het voedsel ‘bruint’ tijdens het ‘koken’ in de magnetron.’ (Bron: ‘The Perils of Progress’, Zed Books, Londen, 1999). En sommige van die susceptoren kunnen dan ook nog weer chemische stoffen afscheiden die in je pizza lekken. Getver!

Onnatuurlijke straling

Los van dit soort duistere lijmpraktijken blijft het een feit dat we het fijne van magnetronstraling en de effecten op het voedsel en ons lichaam nog niet kennen. De electromagnetische microstralen in magnetrons warmen voedsel op door de watermoleculen in het voedsel op heel hoge frequenties te laten resoneren. Dit veroorzaakt moleculaire frictie. Dit warmt je voedsel snel op (vaak ongelijkmatig) maar verandert ook de chemische structuur van het voedsel. Wat er echter precies gebeurt met de nutriënten bij het verwarmen in de magnetron is voor een groot deel nog onbekend.

Een relatief onbekend terrein zijn bijvoorbeeld de athermische effecten die optreden bij magnetrongebruik. Er zijn aanwijzingen dat die verantwoordelijk zijn voor de beschadiging van cellen en moleculen. Magnetrons worden om die reden namelijk gebruikt op het gebied van gentechnologie om cellen kapot te maken. Daardoor worden ze vatbaarder voor virussen en bacteriën wat nodig is voor de experimenten (Bron: Dr. Mercola, The hidden hazards of microwave cooking).

Wat wel bekend is, is dat er nieuwe componenten in magnetrons ontstaan die niet in mensen of de natuur voorkomen. Dit zijn radiolytische verbindingen, waarvan men nog niet weet wat die voor effecten hebben in ons lijf  (Bron: Dr. Mercola, The hidden hazards of microwave cooking). De huidig geldende wijsheid in wetenschappelijke kringen is overigens dat in de magnetron (maar ook op andere wijze bestraald voedsel) geen beduidend hogere niveaus van radiolytische verbindingen bevat dan conventioneel gekookt voedsel. Maar één van de weinige onderzoeken naar de effecten in ons lichaam  suggereert het tegendeel (Bron: Verontruste moeders).

Onderzoek gedwarsboomd

Deze wetenschapper die als eerste onderzoek deed naar de effecten van magnetron-voedsel op de gezondheid van mensen was een Zwitserse arts: Dr. Hertel (1989). Hij concludeerde dat de magnetron de nutriënten in het voedsel veranderde. En dat er waarneembare effecten in het lichaam plaatsvonden. Bijvoorbeeld dat de doorlaatbaarheid van celwanden veranderde waardoor ze kwetsbaarder werden. En dat er veranderingen in het bloed plaatsvonden (o.a. minder witte en rode bloedcellen, verhoogd cholesterol) die wijzen op een zich ontwikkelend pathologisch proces dat ook wordt aangetroffen bij kanker (Bron: Verontruste Moeders).

Omdat hij geen fondsen voor een uitgebreid onderzoek had gekregen, waren zijn bevindingen slechts gebaseerd op een kleine studie. Daar zijn onderzoek niet aan de wetenschappelijke normen voldoet wordt het vaak van tafel geveegd. Ik zie het meer als een indicatie dat er best wel eens wat aan de hand zou kunnen zijn. Dan is het toch wel een beetje raar dat de magnetron veilig wordt verklaard omdat we nadelige effecten nog niet hebben kunnen bewijzen. Het lijkt mij logischer dat er eerst meer gedegen onderzoek gedaan zou moeten worden om de veiligheid te verifiëren. En dat is zeker niet wat er is gebeurd na de bevindingen van Hertel.

Wat na publicatie van Hertels bevindingen wél gebeurde was een tegenoffensief uit de magnetronwereld. Die knepen ‘m natuurlijk dat dit onderzoek de verkoopcijfers zou beïnvloeden. Naar aanleiding van een klacht van een Zwitserse vereniging voor huishoudelijke apparatuur werd Hertel in 1993 door de Zwiterse rechtbank verboden om in het openbaar te zeggen dat de magnetron slecht zou zijn voor de gezondheid. Hij kreeg een fixe boete opgelegd. In 1998 werd deze uitspraak gelukkig door het Europees Hof ongedaan gemaakt op basis van de vrijheid van meningsuiting (al schijnt hij nog steeds te wachten op vernietiging van de eerste uitspraak).

Meer weten

De Verontruste moeders hebben zich onlangs boos gemaakt over het feit dat er op pakjes biologische kool (zuurkool/rode kool) naar de magnetron verwezen wordt als opwarmmethode. Op hun site vind je een uitgebreid artikel over onderzoek naar de magnetron en de Dr. Hertel affaire. Of lees voor een gedetailleerde uiteenzetting dit artikel bij wanttoknow: Magnetrons, een recept voor kanker.

En binnenkort ga ik het dan weer over iets leuks hebben: namelijk over stomen! Niet tegen verkoudheid en verstopte neuzen, maar als bereidingsmethode voor je groenten. En je vis. En zelfs je zoete toetjes. En dat met de beste ‘kook’manier om zo veel mogelijk nutriënten te behouden!

28 gedachten over “De pathologische trekjes van de magnetron

    • Wauw, ja verstandig bekeken, heel goed dat je dit verder hebt uitgezocht! Dus, kan ik dan ook concluderen dat groente opwarmen in een stoompan in de magnetron ook niet echt goed is? (dit is een pannetje speciaal voor de magnetron, een….- ja, ook een beetje eng – ‘kunststof’ pannetje, waarbij je onderin een laagje water doet en hij wordt afgesloten met een ‘dubbele deksel…stoomdeksel’ met een paar hele kleine ‘luchtgleufjes’ erin) …

  1. Als je het eten dat je wil opwarmen op een gewoon bord legt, met een kuil in het midden en de “berg” in een cirkel langs de randen, wordt het wel gelijkmatig opgewarmd.
    Ik heb nu geen magnetron (ook geen oven), maar mijn vriend wil er later wel eentje waarschijnlijk (en dan wordt het ws. een combi magnetron/oven, want een oven wil ik wel gebruiken). Nu leg ik het vlees elke ochtend/middag uit de vriezer om het te laten ontdooien en als ik het vergeet eten we iets wat niet hoeft te ontdooien van te voren, maar als we een magnetron hebben “kun” je het vlees ook ontdooien in de magnetron… Is er een manier om het sneller te laten ontdooien als je het bent vergeten uit de vriezer te leggen? (wat ik natuurlijk niet moet gaan vergeten, maar het kan een keer voorkomen :P)

    En ik ben benieuwd naar je stukje over stomen! Mijn stoompan kan niet op mijn huidige inductiekookplaat, maar ik kan wel een gewone pan met een vergiet erop gebruiken (de bekende vergiet die iedereen heeft :P).

  2. Hier al jaren geen magnetron meer. Ik kon het nog niet zo goed onder woorden brengen, maar gevoelsmatig had ik al het idee dat het niet goed was. Bedankt voor de info!

  3. Ik heb vanaf de aanschaf van m’n magnetron al argwaan gehad. ‘Lekker makkelijk’ dacht ik, maar toch….’Het is een onnatuurlijke wijze van verhitten’.

    Ben nu overtuigd. De magnetron, die zelden gebruik, gaat definitief de deur uit.

  4. Dank je wel weer Rozemarijn voor het uitzoeken.|Heel fijn ! Ik had gehoord dat het niet gezond was maar kon het niet “bewijzen”. Het voelde niet goed voor mij. Ik gebruik hem zelf niet meer, maar mijn huisgenoten kan ik nu overtuigen dat ze het ook beter niet meer kunnen doen. 😉
    dank en groetjes, Anja.

    • En wat nu als je water voor de babyvoeding verwarmt in de magnetron? Alleen water? Is dat ook ongezond?
      Er kan dan geen sprake zijn van allerlei voedingsstoffen die teniet gedaan worden danwel veranderen van samenstelling in een schadelijke variant..

      • Hi Judith. Het is inderdaad allemaal onzin. Er zijn veel mensen die bang zijn gemaakt voor van alles en nog wat. Vaak door aluhoedjes die kwakzalverij willen verkopen. Ze willen vaak ook het vertrouwen in de reguliere geneeskunde ondermijnen. Zielig en gevaarlijk.

    • Ah, wat heerlijk dat iemand nog kritisch durft te zijn. Ik kwam toevallig op dit artikel terecht en kon bijna niet geloven wat een onzin er bij elkaar wordt geraapt. Jongens, alsjeblieft, ga eens echt bronnenonderzoek doen en maak geen gebruik van wazige gezondheidssites zonder enige wetenschappelijke onderbouwing. Oh ja, de wetenschappelijke onderbouwing bestaat niet omdat de “industrie dat tegenhoudt”. Mooie conspiracy theory, heb je daar ook bewijs voor of is het ook maar onderbuik?
      Als iemand mij in een restaurant de les zou gaan lezen over hoe slecht een magnetron zogenaamd is, zou ik me echt moeten inhouden om die fles diep in je darmkanaal te steken.

  5. Hartelijk dank voor het uitzoekwerk! Ik heb ‘m al (pas?) een paar jaar geleden de deur uitgedaan.

    Wat nog blijft liggen als essentiele vraag is wat je de volgende keer gaat zeggen tegen een volgende moeder in het cafe die het flesje in de magnetron wil.

    Het fenomeen helpen/geholpen (willen) worden is een heel precair iets. Het opgeheven vingertje blijkt niet te werken. Iemand tips?

  6. Hilarisch wat een onzin. Waarom lees je dit soort onzin alleen maar op sites van gezondheidsfreaks en nooit op gerenommeerde nieuws- en wetenschappelijke sites? Wellicht zal de gezondheidsfreak gezonder leven dan de gemiddelde Nederlander, maar het stressgedrag en de drang om hun gezondheidsreligie aan anderen te willen opdringen doet dat ‘beter’ leven zeker weer teniet. Vervelend als je op een gegeven moment dood gaat aan een of andere ziekte, en je ondertussen je hele leven alleen saaie rauwe rommel hebt gegeten (en erger nog; dit waarschijnlijk ook aan je kinderen hebt opgedrongen).

    • Wat is er onzinnig aan dit artikel en hoe kom je tot deze conclusie? Of is het gewoon iets wat niet in jouw, ja ook door je ouders opgedrongen, bekrompen wereldbeeld past? Ben je niet in staat om eens een keer een ander gezichtspunt in te nemen? Of behoor je soms tot het type ‘ik geloof het niet, al is het waar’?
      En werd er niet afdoende uitgelegd waarom je er nooit iets over leest op jouw ‘wetenschappelijke sites’?
      Mensen en mensachtigen hebben miljoenen jaren deze ‘rauwe rommel’ gegeten. Kun je ons eens uitleggen waarom dit natuurlijk voedsel ontoereikend is?

  7. Ik zit tegenwoordig aan de vitamine b12 injecties vanwege een tekort aan b12, terwijl ik geen vegetarier ben (ben gek op vlees). Begin me nu af te vragen of ik dit tekort misschien gekregen heb omdat ik altijd mijn vlees in de magnetron ontdooi……

  8. Hallo,

    Ik ben naar aanleiding van een discussie met een goede vriend in de materie gedoken. Na een analyse van een paar uur, waarbij ik meer waarde heb gegeven aan wetenschappelijke artikelen, en minder aan blogs zoals deze, ben ik tot de conclusie gekomen dat de magnetron wel iets doet met je eten, maar dat de schade wel mee valt.

    Ik heb zelf geen magnetron omdat ik niet mee wil doen met het steeds sneller gaan van de maatschappij.

    Wel: gefeliciteerd, je bent geciteerd door Wikipedia, dus je doet iets goed.

Een reactie plaatsen

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.