De wereld zonder tarwe

Alternatieven voor tarwe, Foto: RvWest

In mijn vorige post heb ik jullie bedolven onder de nadelen die er aan een lekkere bruine boterham kleven: ‘Brood – daar zit (bijna) niks in‘. Natuurlijk wil jullie ook graag vertellen wat je dan wél kan eten.

Als je een poging wilt wagen om minder afhankelijk van die boterham te worden, dan zijn er vele gradaties van onthouding mogelijk. Van helemaal geen granen meer (Paleo-dieet), tot toch een volkorenboterham maar dan van spelt. Ik heb geprobeerd alle bruikbare alternatieven voor tarwemeel op een rijtje te krijgen, maar dat is nog behoorlijk ingewikkelde materie. Het kan door voortschrijdend inzicht dus nog veranderen!

 

Van rigoreus naar makkelijk toepasbaar:

Helemaal geen granen

Dr. Loren Cordain, één van de belangrijkste wetenschappers achter het paleo-dieet, pleit ervoor om alle granen helemaal uit ons dieet te schappen. In zijn laatste boek (The paleo answer, 2012) laat hij  zien dat alle granen, volkoren of niet, ons relatief weinig te bieden hebben. Vergeleken met groenten, fruit, zeevoedsel en vlees bevatten granen veel minder nutriënten.  En wat er aan mineralen in granen aanwezig is, is voor ons lichaam moeilijk opneembaar. Dit komt door het antinutriënt fytinezuur dat in alle granen zit. Fytinezuur  bindt mineralen waardoor ze niet opgenomen kunnen worden in de darmen. Lees hier meer over fytinezuur. Ook wat betreft vezels scoren granen stukken lager dan groenten en fruit. Gebruik dus liever noten en zaden voor je baksels:

Amandelmeel

Gemalen amandelen zijn goed te gebruiken in gebak als vervanging van tarwebloem. Ik gebruik het zelfs ook in hartige quichekorsten. Het bevat weinig koolhydraten (2,22%), veel eiwit en veel vet. Maar  voornamelijk voor het hart gezonde mono-onverzadigde vetzuren. Verder zijn amandelen een goede bron van vitamine E en mangaan, vitamine B2 en magnesium (Bron: World Healthiest Foods).

Kokosmeel

Kokosmeel is glutenvrij en bevat heel veel vezels (58%, meer dan tarwebran 27%). Daarnaast is het een goede bron van eiwit (Bron: Dr Mercola). Je kunt het gebruiken als vervanging van tarwebloem, al is mijn ervaring dat het deeg er snel droog van wordt. Het liefst dus mengen met een ander meel, of extra eieren of wat kwark toevoegen (recept bananencake met kokosmeel).

Lijnzaad/sesam

Lijnzaadcrackers

Lijnzaad en sesam zijn zaden die je goed kunt gebruiken om bijvoorbeeld crackers van te maken (zie dit recept). Lijnzaad bevat veel van het omega 3 vet ALA, dat door het lichaam omgezet kan worden tot EPA, het omega 3 vet dat in vette vis zit en erg belangrijk is voor ons lichaam. 

Weken

Wil je granen toch niet helemaal links laten liggen, laat granen dan in ieder geval één nacht weken in water voordat je ze bereidt. Het weken en fermenteren van granen is de beste manier om alle goede voedingsstoffen vrij te maken en de minder goede elementen te verminderen. Dat wisten onze voorouders allang. Die gebruikten granen nooit zonder ze een nacht te weken. In het boek Nourishing Traditions zijn de bereidingsmethoden van onze voorouders vergeleken met de nieuwste wetenschappelijke inzichten over voeding. En wat blijkt: door het weken worden de enzyme inhibitors (die maken dat je granenzaden zo lang kunt bewaren) geneutraliseerd en komen de goede enzymen vrij. Deze enzymen zorgen o.a. voor meer vitamine B in het graan. Ook helpt het weken om het fytinezuur af te breken (door lactobacilli o.a.) en te neutraliseren. Fytinezuur zit in de vliesjes van alle granen. Het zuur combineert in de darmen met goede mineralen als calcium, ijzer en zink en verhindert hun opname. Een dieet dat veel ongeweekte granen bevat kan daarom makkelijk leiden tot mineralengebrek en zwakke botten. Ook de moeilijk verteerbare gluten worden door weken afgebroken tot kleinere moleculen die makkelijker opneembaar zijn. Lees hier meer over het weken van granen.

Glutenvrij

Vooral de ver doorveredelde tarwe bevat relatief veel gluten. Kies daarom liever voor andere granen en niet-granen, die minder gluten bevatten. Granen zijn de eetbare zaden van planten die tot de grassenfamilie behoren (tarwe, rogge, rijst, gerst, spelt, maïs, haver en teff). Boekweit, amaranth en quinoa zijn ook zaden, maar van een andere plantenfamilie en met een ander nutriëntenprofiel. Er wordt vaak gezegd dat alle granen van de grassenfamilie gluteneiwit bevatten, maar de mate waarin varieert en er zijn ook nog eens verschillende soorten gluten, de glutenines en de gliadines. Alleen de gliadinefractie van gluten kan aanleiding geven tot coeliakie (gluten-intolerantie). Granen met weinig tot geen van deze gliadines (rijst en maïs) kunnen wel gegeten worden door mensen met coeliakie (Bron: wikipedia).

Niet-granen, zoals wilde rijst, boekweit, millet (gierst of sorghum), quinoa, amaranth, sojabonen en zonnebloempitten bevatten geen gluten. Echter, Loren Cordain (Paleo dieet) geeft aan dat bijna alle zaden van planten antinutriënten bevatten om te voorkomen dat dieren ze opeten of beschadigen (zaden zijn in eerste instantie immers bedoels voor de voortplanting van de plant, niet om als voedsel voor ons te dienen). Deze antinutriënten zijn meestal in kleine hoeveelheden niet schadelijk, maar wel als je er te veel van eet.

Boekweit

Boekweit

Boekweit kan je goed als alternatief voor tarwe gebruiken. Als meel wordt het van oorsprong gebruikt in pannenkoeken, maar ook in andere baksels (gecombineerd met iets anders) werkt het goed. Een nacht geweekt zijn de driehoekige korrels een heerlijk ontbijt met wat kokosmelk en fruit. Boekweit is een goede bron van mangaan en antioxidanten die tegen vrije radicalen beschermen. Boekweit bevat meer eiwit dan tarwe en heeft een lagere glykemische index van 44. Het eiwit is van hoge kwaliteit met alle essentiele aminozuren. Met name het aminozuur lysine is waardevol, omdat dat weinig voorkomt in andere granen of groenten en goed is voor de celgroei. Boekweit wordt vooral geroemd vanwege het hoge gehalte aan nitrilosides, die een kankerremmende werking hebben. Uit onderzoek blijkt verder dat boekweit weinig effect op bloedsuikerspiegel heeft door chiro-inositol (Bron: World Healthiest Foods).

Amaranth

Amaranth wordt al 8000 jaar als graan verbouwd (al is het geen graan) en werd met name door de Aztheken gebruikt. Het wordt meestal gepopt voor gebruik. Je vindt het bij ons vooral terug in muesli bij natuurvoedingswinkels. Amaranth is een goede eiwitbron, met name vanwege het aminozuur lysine. Daarnaast bevat het ook veel calcium, ijzer en magnesium. Aan de andere kant bevat het ook antinutrienten zoals saponine, oxaalzuur en lectine (Bron: Loren Cordain, The Paleo Answer).

Quinoa

De inca’s noemden quinoa de moeder van de granen (al is het feitelijk dus geen graan). Het bevat veel eiwit met alle 9 essentiele aminozuren, en is daarmee een goede keus voor vegetariers. Ook quinoa is een goede bron van lysine en ijzer. Daarnaast is er echter ook hier weer sprake van antinutriënten: met name saponine wat tot een lekkende darm kan leiden (Bron: Loren Cordain, The Paleo Answer). Bovendien heeft de recente populariteit van quinoa er toe geleid dat de prijs zo is gestegen dat de lokale bevolking in Zuid-Amerika de quinoa niet meer kan betalen, terwijl dat hun basisvoedsel was.

Millet en teff

Teff

Millet (gierst) is glutenvrij en een goede bron van mangaan en fosfor wat goed is voor je botten. Teff is ook in opkomst, een soort millet met een zoetere smaak met veel ijzer en kalk. Hoewel teff wel gluten bevat, is het wel geschikt voor mensen met coeliakie (glutenintolerantie), aangezien het niet de schadelijke glutenfractie bevat. Daarnaast bevat teff veel meer langzaam verteerbare, complexe koolhydraten dan andere granen (Bron: The world’s healthiest foods).

Haver

Haver is wel een graan maar bevat maar een klein beetje gluten, die meestal geen allergische reactie veroorzaken bij mensen met glutenallergie. Het bevat veel vezels, o.a. beta-glucan wat cholesterol omlaag helpt. Daarnaast bevat het veel magnesium, een mineraal dat goed is voor je hart doordat het de bloedvaten flexibel houdt. Haver heeft veel minder effect op de bloedsuikerspiegel dan brood of rijst. Haver bevat helaas wel weer veel fytinezuur (phytaat) en weinig van het enzym dat dat afbreekt. Week het daarom met iets anders, zoals boekweit (zie Granen: toch nog even in de week leggen).

Oerrassen

Veel van de ‘oudere’ (niet-hybride) graanrassen zijn minder veredeld dan de moderne tarwe en bevatten vaak minder gluten, evenals een betere verhouding van eiwit, vet en koolhydraten.

Spelt

Spelt is zo’n graan dat wel tot de tarwefamilie behoort, maar veel minder veredeld is en daarom nog een breder palet aan voedingswaarde bevat. O.a. eiwit en mineralen als mangaan, zink en ijzer. Veel mensen met een milde tarwe-allergie kunnen wel tegen spelt ook al zitten er wel gluten in (Bron: World Healthiest Foods). Spelt gluten worden makkelijker verteerd door fermentatie; zuurdesembrood van spelt is daarom een goed alternatief (Nourishing traditions). Kamut is een nog oudere variant van tarwe, uit de Egyptische tijd.

Rogge

De suikers in rogge bestaan niet zoals bij tarwe uit glucose, maar grotendeels uit fructans, een soort fructose, waardoor het ook wat zoetig smaakt. Rogge bevat veel oplosbare vezels waardoor de suikers en koolhydraten minder snel worden afgegeven. (Bron: Green footsteps). Daardoor heeft een voordeel ten opzichte van tarwe. Naast roggebrood kom je rogge ook vaak tegen in crackers.

Durum tarwe

Pasta is wel gemaakt van tarwemeel, maar heeft een stuk lagere glykemische index dan tarwebrood (42 volkorenpasta, 50 wit). Dit komt doordat voor pasta het oudere tarweras ‘durum’ wordt gebruikt. Ook door de samenpersing van de tarwe wordt het minder snel opgenomen. Maar daar kleeft ook het nadeel aan dat het je bloedsuiker over een langere periode hoog houdt.

Biologische tarwe

Ik heb er nog niet achter kunnen komen hoe het zit met biologische tarwe. Het meest gebruikte biologische ras dat nu gebruikt wordt is de Lavett, maar ik weet niet hoe ver dat doorveredeld is. Het lijkt me aannemelijk dat ook daar redelijk veel gluten inzitten omdat ook biologisch brood mooi van structuur moet zijn. In de biologisch-dynamische landbouw werken boeren nog wel vaker met de oudere rassen die nog de lange stengels hebben, om te gebruiken voor stro. Maar helaas zijn er steeds minder kleine zaadbedrijfjes en dreigt er een monopolie te ontstaan van een paar grote zaadbedrijven, die beslissen welke rassen in omloop zijn (Bron: Trouw, De bioboer heeft meer biologisch zaad nodig).

Volkoren

Er zijn ook andere geluiden. Volgens de voedselexpert George Mateljan van World Healhtiest Foods heeft volkoren graan wel degelijk minder effect op de bloedsuikerspiegel en insulinespiegel dan geraffineerd graan. Juist de vliesjes van granen (ook rijst) bevatten veel vezels, eiwit en vet, wat de glycemische index volgens hem verlaagt. Daarnaast zitten in de vliesjes ook de meeste anti-oxidanten en mineralen. Bij witte rijst bijvoorbeeld is de hoeveelheid vitamine B 70% lager door het weghalen van de vliesjes. Davis erkent in zijn boek ‘Wheat belly’  ook wel dat volkoren meel beter is dan wit meel, maar dat het daarom ‘goed’ zou zijn is volgens hem een onjuiste conclusie. Wat blijft staan is dat alle granen, volkoren of niet, een relatief hoge glycemische index hebben vanwege het hoge gehalte aan koolhydraten.  Ik geloof dat ik in alle voor- en tegenargumenten me daar dan maar aan vasthou. Voorlopig.

130 gedachten over “De wereld zonder tarwe

  1. Hmmm… Nog een reden om naar de biologische markt te gaan en spelt brood te kopen, ipv het supermarktbrood dat ik vandaag weer in de vriezer heb gelegd :-S. Heel goed en duidelijk artikel! Je vorige artikel over granen was zeker blijven in mijn gedachten hangen, want heb er deze week nog aan gedacht. Ik eet vanaf toen ook niet standaard meer mijn dagelijkse 8 sneetjes, maar voel hoeveel ik echt nodig heb.

  2. Goede info ! Alle lof.

    Ik heb zelf jarenlang fout gegeten en geleefd, en ben daarom met diabetes 2 geconfronteerd. Ik laat daarom sinds januari alles suiker weg (heel af en toe een ijsje).
    Wat betreft granen : Ik woon in pasta-en knödelland Italie (Alpen), dus moest ik wat anders verzinnen. Witbrood is voor mij uit den boze, pasta eet ik hoogstens één maal per week in een kleine portie. Brood : Ik eet veel meergranenbrood; een beetje tarwe mag er best inzitten, maar niet teveel. Speltbrood is OK, maar heeft als nadeel dat het nogal zwaar verteerbaar is (klomp in je maag). Tijdens een bergwandeling : Graag ! Maar niet bij het ontbijt. Roggebrood is goed, maar de voedingswaarde is niet bijzonder hoog. Gefermenteerd roggebrood (pompernikkel) is het allerbeste. Ik eet meest een grof brood met spelt, boekweit, tarwe, rogge en gerst als ingredienten. Daarnaast veel niet te zure appels. En…ondanks dat ik heel erg graag een biertje drink, ben ik binnen een half jaar 15 kg lichter !

    • Beste Helmut, leuk om eerstehands ervaringen te horen over alternatieven voor tarwe. Dat gefermenteerde roggebrood (leuke naam!) ken ik niet; is dat ook in Nl te vinden denk je? En zo snel afgevallen, wow! Het lijkt wel echt te kloppen, dat koolhydraten eerder de boosdoeners zijn… Groetjes

      • Na het lezen van pro en tegen blogs/artikelen mijn conclusie is. Inname koolhydraten heeft baat (vlak) voor intensive sportprestaties en daar bedoel ik niet mee 30 minuten heen en terug fietsen naar je werk. Iemand met een kantoorbaan, die weinig beweegt kan koolhydraten missen als kiespijn. let wel op je beschrijft koolhydraten, maar bananen en advocados bijvoorbeeld bevatten ook redelijke concentratie (goede) koolhydraten

    • ken je boekweit met stroop?
      kook boekweit in water of melk en zorg dat het zo dik is dat je (houten)lepel er recht op in blijft staan, maar dat het nog wel pap is.
      Smelt in een ander pannetje een stuk boter en voeg evenveel stroop toe.
      Maak een boekweitberg met een boterstroop meertje.
      smullen maar. kan erg heet zijn trouwens , pas op je lippen !!
      Heb je nog boekweitpap over? vul een bakje goed af en zet een dag in de koelkast.
      De volgende dag kan je het bakje omkeren op een plank en kan je de boekweit-pudding is schijven snijden . Die kan je weer bakken in boter of olie en serveren bv in de reitsuiker gewenteld (net als paneermeel dus)
      of met de boterstroop die over is.

  3. Dank voor dit geweldige overzicht, Roos! Zit midden in mijn transitie van WV (Westerse Veelvraat) naar een levenswijze waar ik veel giftige stoffen wil gaan mijden, voel veel voor Paleo. En granen zijn een dubieus goedje…maar een quinoa crackertje met gekookt ei blijft wel een delicatesse in de morgen…
    Kom via Melchior Meijers blog aan jou blog, zie uit naar wat je nog meer in petto hebt.
    Mag ik jou blog op mijn Facebook linken?
    Dank & groet,
    Gerard

    • Natuurlijk! Benieuwd naar die quinoa-cracker van je 😉 Leuk werk doe je trouwens; doet me denken aan mijn tijd bij het studentenstraatorkest het Ricciotti Ensemble; die spelen ook veel voor allerlei leuk publiek zoals gehandicapten, asielzoekers en ook dementerende bejaarden die graag meezingen!

  4. Dank je Roos, vanuit welk jeugdsymfonieorkest ben je Ricciotti ingerold? Of is het vanuit de blaashoek? Had vroeger 7 jeugdsymfonieorkesten en 2 koren – sinds mijn 50e besloten me wat uit de jeugd terug te trekken. Dus nu 2 orkesten en 6 koren (en zingen met dementerenden).
    Maar even op je prachtige blog terugkomend; ben nu aan het vechten om mijn diabetes onder controle te krijgen. Voeding is cruciaal hierin zoals je weet.
    Oei, het is geen gemakkelijke strijd….

  5. Roos,

    Wat een ge-wel-di-ge site !!!, hier komt alles wat ik zo links en rechts heb gehoord en gelezen samen, en wordt op een overzichtelijke en nuchtere manier gepresenteerd, compliment! Ik blijf je volgen en zal anderen hier op attenderen!

  6. Hallo , denk je dat je al jaren gezond bezig bent en dan lees je, dat dit en dat niet goed is. Hoe komt het dan dat mijn moeder 97 jaar is geworden met alles er op en er aan. Ze dronk de jus .Ik weet het antwoord al, er is veel veranderd de laatste eeuw. De mensen willen geen groenten en fruit met een wurmpje. Zo kan ik nog wel even doorgaan. Vroeger was alles onbewerkt. Als kind zaten wij op de kar van de boer en likten we de melk uit de bussen., die net van de koien af kwamen.Zelfs in de oorlog met weinig voeding, gingen er in onze buurt weinig mensen dood. Zoals Cox zong in zijn liedje en niemand ging nog nog dood. Nu weet ik wel zeker ,dat de ziektes van tegenwoordig er aan mee helpen door het ongezonde eten. Mijn dochters vertelden het me al, ma tarwe is ook niet goed. Ik wilde het niet geloven . Maar nu ga ik er anders over denken. Henny

    • vroeger ” liep je weerstand op”
      tegen woordig moet de weerstand ookal uit een voorverpakt busje komen.
      laat die kinderen eens lekker in een plas springen, dat is goed voor de bloedsomloop EN bouwt de weerstand op 😉

  7. Hoi Roos, dank voor al jouw bruikbare en interessante info!
    Weet je ook hoe het zit met tarwegraspoeder? Wel of niet gezond?

    Alvast dank en een vriendelijke groet van miek

    • Hoi Miek, tarwegras zit inderdaad in een compleet andere categorie dan de graankorrels van tarwe. Tarwegras wordt als een van de gezondste superfoods gezien omdat het vol zit met vitaminen, mineralen, (alle essentiele) aminozuren, eiwit, chlorophyl en enzymen en ook nog eens makkelijk verteerbaar is (het schijnt bijna gelijk te zijn aan de samenstelling van ons bloed). Tarwegras reinigt je bloed en creeert een omgeving waarin slechte bacterieen weinig kans krijgen. De gluten en andere antinutrienten die in de tarwekorrels zitten, zitten niet in het tarwegras. Tarwegraspoeder zal dus ongetwijfeld ook gezond zijn, wellicht net iets minder optimaal dan vers tarwegrassap. Lekker drinken dus! (alhoewel, echt lekker schijnt het niet te zijn…)

      • Er zijn mensen die t heerlijk vinden! Ikzelf meng 1 shot tarwegrassap met mn smoothie( bijv banaan, ananas, sinaasappel) en dan proef je r niks meer van,is t heerlijk en alle goeds is ook binnen! Gr, sasja

  8. Hoi Roos,

    Wat gaaf, zoveel handige info beknopt bij elkaar! Ik ben begonnen met het boek 100% gifvrij van Julia Kang om me te gaan verdiepen in anders eten. Daarnaast had ik het gevoel dat ik ook anders met granen moet gaan omgaan, maar wat dan? Ik had al e.e.a. gelezen, maar dit brengt het allemaal samen en vult aan! Dank je wel voor het verzamelen 🙂

  9. wie weet de oplossing

    Ik heb last van gluten en ik wil een brood bakken van Amarant quinoa, rijstvlokken en mais vlokken.
    300 cc water en 3 eetlepels olie zout en basterd suiker noten vijgen.
    gist.
    alles gemixt maar het werd geen bal.
    het blijft uit elkaar vallen, wat doe ik niet goed?

    het is de eerste keer dat ik dit zo doet zonder gluten ed.

    graag hoor ik van iemand
    en of ze recepten hebben
    ik mag geen melk producten koe aardappel producten en gluten.
    smaakversterkers en E nemmers

    • Hallo Kees, ik heb weinig ervaring met brood bakken omdat ik het nauwelijks nog eet, maar ik weet wel dat gluten juist de bindende factor zijn in brooddeeg; dus dat het uit elkaar valt kan kloppen… Er zijn gelukkig heel veel recepten op internet te vinden voor glutenvrij brood brakken, bijv. op http://www.glutenvrij.nl, al moet je daar wel lid zijn om in de receptenbibliotheek te mogen zoeken. Ik zie dat ze in sommige recepten xanthaan gom gebruiken als bindmiddel, maar niet overal, dus het kan blijkbaar ook zonder. Zie bijvoorbeeld deze video, of check dit recept, of deze. Ik denk dat het nog wel wat eperimenten zal kosten voor je je eigen favoriete recept hebt; succes!

      • hartelijk dank Roos

        ik ben druk aan het zoeken gegaan en mij ook als lid opgegeven voor gluten vrij.
        Eerst ad ik ook geen brood meer, maar toen er ruim 8 kg verdween en ik boven de 60 ging hangen en dat als man van 1,82 dacht ik dit moet anders,
        maar bedankt voor je advies

        • Kees,

          Om je brood aan elkaar te laten plakken is het het beste om Xantaangom te kopen. Dat is speciaal voor glutenvrij brood. Het heeft dezelfde werking als gluten, zo valt je brood niet uit elkaar.

  10. Hoi Roos
    Kun je ook ( rauwe ) speltvlokken met yoghurt eten of moet je , vanwege de voedingsstoffen de speltvlokken eerst kort koken? Groet , ineke

    • Hoi Ineke, ik zou aanraden om de speltvlokken een nacht te laten weken in wat lauw water met 2 eetlepels yoghurt erbij. Dat neutraliseert bepaalde minder goede stoffen in granen waardoor het beter verteerbaar wordt. Groetjes Rozemarijn

  11. Boekweit en havermout en wittemeel producten is wel beter als quinoa en Amaranth vanwege de antinutriënten ?
    en spelt bevat wel gluten maar geen lectine wat is erger voor de darm gluten of lectine?

    • Hoi Roxanne, ik zou niet durven zeggen of het een beter is dan het ander; het ligt er ook aan waar jij gevoelig voor bent. Persoonlijk zou ik eerder voor quinoa en amaranth kiezen dan voor wittemeel producten; ik eet het allemaal met mate! Groetjes

  12. Ik vind het ingewikkeld als om granen gaat om er altijd zowel negatief als posetief iets over granen kan zeggen saponine zit ook in quinoa en in peulvruchten en in aardappel en pinda’s en soja.En de nachtschade als ik gluten eet al is spelt krijg ik pijn me buik en is me buik opgezet. Ik eet soms wel witte rijst en havermout en boekweitcrackers en pannenkoeken helemaal zonder granen sow ik niet kunnen. Ik drink wel rauwe geitenmelk al zit er caseine of lactose in het lijk me toch beter dan koe melk om geiten melk meer op moeder melk lijk en kokosmelk lijk me ook wel gezond denk dat om balans gaat je kan over elk voedingsmiddel iets positiefs als negatiefs zeggen.

  13. Toevallig op je blog terecht gekomen bij het zoeken naar meer info over lectines, ik heb 2 boeken: Oergondisch eten en Oersterk gekocht (doe sinds 2 maanden paleodieet en direct een hele verbetering voor mijn darmproblemen) maar ik vind het niet zo duidelijk of je boekweit en wilde rijst nu wel mag eten? Er staat overal dat het geen echte granen zijn, maar bevatten ze nu lectines/saponines/antinutriënten? Ga jouw blog zeker opslagen! Grtjes Ilse

    • Hoi Ilse, leuk, ik heb ook dat boek Oergondisch eten al heb ik er op een of andere manier nog niet veel uit gekookt. Volgens Loren Cordain zitten ook in niet-granen zoals boekweit, quinoa en amaranth toch anti-nutrienten. Amaranth bevat veel saponinen en ook lectinen, quinoa saponinen, fytaat en tanninen. Over boekweit schrijft hij minder uitgebreid. Als je er geen allergische reactie op hebt (boekweit schijnt een vrij agressieve allergische reactie op te kunnen roepen) kan het geen kwaad om ze met mate, of een bepaalde periode te eten. Of wilde rijst andere eigenschappen heeft dan gewone rijst weet ik niet; het is in ieder geval wel een gras, dus feitelijk een ‘graan’, al bevat het dan geen gluten. Kijk maar hoe je er op reageert! Succes!

  14. Ik weet nou niet of er in boekweit en havermout en wilde rijst lectine in zitten noem maar op heb ook boek oersterk maar zit niet sow als je bijvoorbeeld witte rijst eet dat je van die stoffen geen last meer heb van die stoffen zitten toch in de vezel niet in de graan zelf ? Waar door de meeste mensen volle granen slecht verteren?

  15. Op de amerikaanse site kwam ik tegen en heb Loren Cordain even dit googled in alle volle granen zitten lectine ook Pseudograins niet gluten granen se zijn iets beter dan granen die gluten bevatten maar Pseudograins granen bevatten veel lectine en andere stoffen die de darm kunnen irriteren als een dier granen heb gegeten dan kan er in rauwe melk of vlees ook lectine zitten en wilde rijst is iets beter maar wilde rijst bevat antinutriënten. in witte rijst zit geen voedingswaarde is puur suiker maar bevatten geen antinutriënten. maar in zoete aardappel bevat veel fructose maar als je geen klydraten eet dan vind je schiltklier dat niet fijn een betere optie is dan witte rijst en witte boekweitpasta.
    is mijn mening dan.

  16. Oh ja dat was ik vergeten om er bij te zetten spelt bevat wel gluten maar niet de schadelijk WGA in tarwe, maar het is niet dat deze vrij is van lectines.
    spelt bevat niet de schadelijke lectines die in tarwe zit maar ik denk dat de wetenschap er nog niet over uit is welke lectine slecht zijn mischien heb je wel medere soorten lectines.

  17. Ik heb gehoord dat als je de granen of vlokken roostert dat je deze dan niet hoeft te weken. Veranderd er dan ook iets aan de antinutriënten of heeft dit meer te maken met de vocht opname die anders vanuit je darmen word getrokken?

    • Hoi Arno, het lijkt mij onwaarschijnlijk dat roosteren als alternatief kan dienen voor het weken. Het neutraliseren van het fytinezuur heeft volgens mij echt vocht nodig. Roosteren is juist een minder ideale bereidingsmethode voor koolhydraatrijke voedingsmiddelen vanwege de chemische reactie die bij hoge temperaturen boven het kookpunt optreedt (zie deze blog over stomen en bakken).

  18. quote:
    door het weken worden de enzyme inhibitors (die maken dat je granenzaden zo lang kunt bewaren) geneutraliseerd en komen de goede enzymen vrij.(..) Phytaat zit in de vliesjes van alle granen. [/quote]

    Het graan is blijkbaar in een compacte vorm gegroeid en ontvouwt zich onder invloed van … water , want alleen met water heeft het nut om het aanwezige leven(!) een goede kans te geven. Er is dus een bewaar mechanisme dat eerst geopend moet worden. De natuur heeft graan een eigen verpakking mee gegeven die “oplost” indien er WATER aan toe gevoegd wordt …. wat mooi en wat kunnen wij daarvan leren

    • PS:
      (haver)mout is toch gewelde graan die net begint te kiemen? en dan gekookt en platgeswalst wordt.
      is mout dan in het algemeen al beter dan onbehandeld graan? en kan je er dan nog brood van bakken ?

      • Van dat kiemen weet ik niet; wel dat de haverkorrels gepeld en gekookt worden inderdaad. Op zich zou je zo’n bewerking liever zelf doen vlak voordat je het consumeert; anders weet je niet hoe lang de korrels al gebroken zijn en dus bloot staan aan oxidatie (vooral van de vetzuren).

  19. Fijne interessante site. Ben al een flinke poos bezig me te informeren over alles wat met goede voeding te maken heeft. Ben inmiddels op de hoogte van de keerzijde van de granen en eet nauwelijks nog brood, dwz ben recent begonnen met Essener brood (gekiemde tarwebrood en gekiemd speltbrood).’t Is wel even wennen, het smaakt wat zoetig en je moet zo’n sneetje wel even in de broodrooster doen. ’t Is ook maar een heel laag broodje. Maar ’t vult wel vind ik.
    Ik heb ook nog een vraagje: Ik ben verzot op sesamzaad, bijv. op een speltcrackertje met honing. Maar in sesamzaad zit ook veel fytaat. Dus ook hier maar geminderd. Maar ik zou het wel door de muesli kunnen doen en die dan eerst een nacht of langer weken (fermenteren?), maar waarin? In water met yoghurt of water met appelazijn? Is dan het fytinezuur afgebroken?

    • Hoi tillly, ik ben ook van plan wat te gaan experimenteren met Essener brood, van gekiemde spelt of kamut, en dan het liefst in de dehydrator zodat alle voedingswaarde behouden blijft. Wel een heel gedoe!
      Sesamzaad schijnt inderdaad lastig te zijn wat betreft het fytaat. Ik heb net een cursus gedaan bij Pol Gregoire over kiemen en weken van noten, zaden en granen. Zijn advies is om sesamzaad een nacht te weken (gewoon in water) en dan heel goed een aantal keer te spoelen. Het meeste fytaat zit in de vliesjes. Volgens hem is een zuur er bij niet perse nodig. Als je het dan weer knapperig zou willen moet je het eerst weer drogen… Succes!

  20. Ik lees hier dat durum een ‘ouderwets tarweras’ is en daarom beter, maar ergens anders op deze site lees ik (in een reactie? ik kan het even niet terugvinden) dat durum de meest veredelde tarwesoort is die er bestaat. Nu weet ik het niet meer.
    Is af en toe een lekker pastaatje, evt zelfgemaakt, wel oké?

  21. Hoi Maria, ik heb inderdaad twee tegenstrijdige dingen neergezet; ik weet niet meer of ik dat ergens gelezen had dat durum de meest veredelde tarwesoort is. Maar vind dat nu niet meer terug. In ieder geval geldt wel dat durum tarwe heel veel gluten bevat. Wat dat betreft dus geen aanrader. En verder blijven alle nadelen van tarwe en koolhydraten etc. gelden. Maar als je af en toe van een pastaatje wil genieten moet je dat denk ik gewoon zelf afwegen of je lijf dat ok vindt!

  22. Bedankt, Roos. Intussen heb ik ook al pasta’s van spelt gevonden. Goed om te proberen. Bedankt voor alle speurwerk en informatie. Ik blijf het volgen.
    Maria

  23. Dank je wel voor de mooie heldere samenvatting.
    2 jaar geleden ben ik met een aantal opleidingen begonnen (oa voedingsleer, gezondheidsleer, evolutionaireleer, complementair-therapeut). En ik ben de kok in huis – alles wordt geweekt en het liefst ook gekiemd. Gierst en quinoa bevatten heel veel saponinen (het schuim bij het koken) en dat kun je proeven. Door spoelen, weken en kiemen was je alles weg …. en het smaakt ‘boter zacht’, niet meer bitter.
    Voor brood: gist minstens 4 uur laten rijzen; ik eet het liefst wat vaster brood, zuurdesem (vele variaties de ene smaakt wel zurig en de ander niet afh. van soort desem) of fermentbrood.

    • Fermentbrood ken ik (nog) niet,maar wat is het verschil met zuurdesembrood waarvan ik meende dat dit ook gefermenteerd is en dus hetzelfde zou moeten zijn.

  24. Dag Roos,

    ik ben zoals vele anderen hier bezig met het zoeken naar een gezonde levensstijl.. Maar dit blijkt niet zo makkelijk. Er zijn gewoon zoveel dingen dat ik het op een duur niet meer weet..

    Nu, ik lees nu vaak dat tarwe dus niet zo goed is en ik had nu net een ‘goed’ ontbijt gevonden dat mij een goede regelmaat biedt. Weetabix, het is makkelijk doordat je je porties kan controleren en je pakt gewoon 2 bars en melk en je bent klaar. Nu zie ik net op de verpakking dat het uit veel tarwe bestaat. Daar gaat mijn goede ontbijt.. Kun je mij een ander soort ontbijt aanraden dat even makkelijk is (qua tijd o.a.)? En ook iets met melk (ik start mn dag graag met koude melk)?

    Ik gebruik nu trouwens ook amandelmelk (heel lekker) maar moet wel zeggen, veel duurder dan gewone melk en aangezien ik iedere ochtend 250 ml ervan drink.. Zijn er alternatieven?

    (En te verkrijgen in België :))

    Alvast bedankt!

    • Hoi Magali, kan je misschien iets met haver doen? Als je dat de nacht van te voren al laat weken (misschien zelfs al in de melk), is het de volgende ochtend zeker eetbaar (havervlokken zijn al voorgekookt), al wordt het zachter als je het nog een paar minuten kookt. Je zou ook op zoek kunnen gaan naar cruesli of muesli die vooral bestaat uit pseudo-granen als amaranth en quinoa, en haver, en veel noten en zaden. Of zelf maken… al kost dat natuurlijk wel weer wat investering.
      Een alternatief voor melk is misschien nog kokosmelk; dat kan je zelf maken van gemalen kokos als je een goede blender hebt (een nacht laten weken en dan blenden met dubbele hoeveelheid water en zeven door kaasdoek). Ook weer wat werk; maar dat is toch een beetje inherent aan puur willen eten… succes

      • Ik eet elke morgen havermout maar gewoon met water. Ik maak het lekkerder met wat rozijnen en kaneel en doe er een handje lijnzaad door, maar zelfs alleen met water is het goed te eten vind ik. Je moet er even aan wennen maar op de duur mis je de smaak van plantaardige melk niet meer.

        Heb ook veel buikklachten dus ga mijn tarwe ook nog verder verminderen. Roggebrood ben ik niet dol op dus dan maar aan de speltbrood. Hoe komt zuurdesembrood eigenlijk uit de bus, is dat een goed alternatief door de andere bereiding wellicht?

    • Hoi Magali!
      Ik mix havervlokken (ook eerder genoemd) met boekweit, wat gierst, gebroken walnoten, gedroogde (bos)bessen en gepeld hennepzaad. ’s Avonds met veel melk (!) in de week zetten in de koelkast. Ik heb ook altijd haast ’s morgens… 🙂

      Van ongepeld hennepzaad (is veel goedkoper) kun je ook een lekkere en voedzame “notenmelk” maken (nacht weken in ruim water, spoelen, weer ruim water, mixen, filteren door een doek).
      Succes!

  25. Hoi Roos, wat goed, je blog! Ik merk sinds een paar maanden dat mijn lijf echt minder brood wil. Dus ik ben ook op zoek naar alternatieven. Ik bak al een tijd zelf brood, vooral vanwege al troep die aan fabrieksbrood wordt toegevoegd. De volgende stap is dus brood van niet-tarwe… Dat wordt experimenteren! Want er gaat toch weinig boven zo’n lekker luchtig brood, en dat lukt met spelt een stuk minder goed.
    Ik kom de laatste dagen/weken steeds meer tegen over granen en hoe dat niet ideaal voor ons lichaam is. Dat is vast niet toevallig. Dus ik ga minderen en as we speak m’n bakje geitenyoghurt met banaan en tarwevrije cruesli eten!

    Succes met je blog!
    Marije

    PS: ik zal je site vanuit mijn FB page liken, ik heb een praktijk voor Healing en coaching en dit past goed in wat ik de wereld te vertellen heb.
    PS2: Ik lees in de reacties ook een aantal mensen met allergieën… Ik ben er van overtuigd dat een allergie niet iets is wat je per se voor de rest van je leven hebt. Check even Quantum Allergy. Geen diëten van maanden of jaren, maar de verstoring in je trilling oplossen. Interessant voor wie wil om even te googlen en ik kan je uit eerste hand vertellen dat het werkt!

    • Leuk;-). Ben benieuwd of je een goed alternatief vr tarwe brood vindt, heb je kamut al eens geprobeerd? Mr daar zit net als in spelt minder gluten in, minder vr je brood, beter vr je lijf;-). Of missch dat je genoeg hebt aan de geitenyoghurt?!

      • Geitenyoghurt wordt in de fabriek gemaakt van gepasteuriseerde, dus dode melk waar geen goede bacterien meer in zitten, maar wel restanten van antibiotica en b.v. ook sojabonen, al dan niet genetisch
        gemanipuleerd/gemodificeerd. Zelf yoghurt of, zoals ik, Kefir maken van rauwe, liefst biologische, melk is een fluitje van een cent als je die melk weet te vinden en dat is niet zo eenvoudig met name bij de biologische variant die ik in de omgeving van Brielle nog niet heb kunnen vinden, helaas.

        • Ja, ik zou ook het liefst zelf yoghurt maken. Alleen wat ik tot nu toe ben tegengekomen van fermenten om zelf yoghurt te maken staat er bij dat je melk eerst moet verhitten… dan ben je alsnog al je goede stofjes kwijt. Of heb jij ervaring dat het zonder verhitten ook kan? En wat gebruik je dan voor het fermentatieproces?

  26. “Ergens” las ik dat het een goed idee zou zijn om gefermenteerd biologisch brood (“zuurdesem”) te eten waarop de bekende bezwaren van gewoon brood niet van toepassing zouden zijn. Maar kan dat ook als je gevorderd kankerpatient ben en werkelijk alle suikers en zetmelen mijdt als de pest?

      • Voor de kefir gebruik ik geen fermenten maar de eerste keer gewoon biologische kefir in rauwe melk ( 40 cent per liter!) die hier in de buurt van rozenburg (rotterdam) gelukkig te koop is en ik vermoed dat het met yoghurt ook wel zal lukken, maar dat is een kwestie van uitproberen. Dat verhitten van de melk is wat mij betreft onzin en ook niet nodig gebleken. De verkregen Kefir laat ik door een theedoek uitlekken zodat er een romig product over blijft die je op deze manier net zo dik kan laten worden als je zelf lekker vind. De wei die over blijft gebruik ik in plaats van probiotica voor een optimale darmwerking, tevens immuunsysteem en daar moeten wij het bij iedere ziekte toch vooral van hebben.
        Op de website van Mercola.com is uitgebreide informatie over fermenteren te vinden en dat valt aan te bevelen.
        theo.

      • Dank je wel, want het blijft toch prettig om de eigen mening af en toe eens bevestigd te krijgen als je verder weinig aanspraak hebt van gelijkgestemden.
        Ik krijg de indruk dat je over het algemeen vrij jonge lezers aantrekt en dat is een prima zaak waar veel bij valt te winnen, dus graag niet al te snel overstappen op iets anders leuks en veel plezier en succes in Frankrijk, maar is 20 ha niet een beetje weinig voor een eigen groententuin? 🙂
        Heb je al een composttoilet of is er zelfs riolering?

  27. Geachte Roos: als je granen een avond weekt in water gooi je dan het water weg of eet je dat? Groeten Koos

    • Dat ligt er een beetje aan. Bij bijv. havermoutpap of een beslag of deeg dat je maakt met meel gebruik je het weekwater; als ik hele korrels week zoals bijv. boekweitkorrels, dan spoel ik ze wel af (vooral omdat het bij boekweit een beetje slijmerig wordt). Van geweekte noten gooi ik het weekwater ook weg.

      • Hallo Roos dank voor je antwoorden. Mijn vraag is nu wat doe je met muesli? Weken de avond van te voren en dan dat weekwater weggooien of opeten?

        • Het kan geen kwaad om het weekwater te eten, als je dat lekker vindt. Anders giet je het af. Je kunt muesli trouwens ook heel goed in de yoghurt weken (als je het met yoghurt eet); dan krijg je een soort hangop-effect doordat het vocht van de yoghurt in de muesli trekt.

          • Beste Roos en anderen,
            Mag ik zo brutaal zijn om te suggereren geen yoghurt te gebruiken, maar in plaats daarvan zelf, van zo mogelijk biologische, rauwe melk gebruik te maken, daarvan biologische Kefir te maken en daarvan desgewenst ook hangop voordat je het met de Muesli mengt?
            Overigens raadt ik het gebruik van Muesli, evenals alle graanproducten, af tenzij dat zeer incidenteel het geval is. Zetmeel is, evenals de meeste suikers de hoofdoorzaak van onze welvaartsziektes als b.v. kanker,hart-vaatziekten, suikerziekte en noem de hele rits maar op.
            Voordeel van Kefir en met name de uitgelekte wei is dat je dan voor een heel zacht prijsje (ik betaal 40 cent per liter, helaas niet biologische, rauwe melk!) heel goedkope probiotica gebruikt waarmee je een boost geeft aan je immuunsysteem. Het gebruik van regulier vergif onder de zeer misleidende naam “geneesmiddel” kan dan tot een uiterst minimum beperkt blijven.
            Reguliere artsen zullen het daar, evenals hun sponsors de geneesmiddelenindustrie, beslist niet mee eens zijn.
            Met dank aan onze overheid, de banken, de multinationals, deze nepdemocratie en het onrustbarend toenemend aantal psychopaten, geef ik de pijp aan maarten en wens jullie een gezond en goed leven vol bewustzijn toe, want als het leven ergens om draait is het wel bewust zijn.
            Bewustwording hoort namelijk thuis bij de goede voornemens en iedereen weet hoe het daar iedere keer na de jaarwisseling weer mee af loopt op een hoogstenkele gunstige uitzondering na. Want meestal is het kwaad dan reeds geschied zoals toen ik stopte met roken en 3 jaar later bleek dat er sprake van te ver gevorderde longemfyseem was. Dan komt boontje dus vroeg of laat toch om zijn loontje en is Leiden in last.
            theo muller
            doordrammer@xs4all.nl

  28. Dankjewel voor het antwoord op het weken van muesli. Als reactie op Theo Muller wil ik zeggen dat ik biologische yoghurt eet, dus dat vind ik een mooi compromis.
    Groeten Koos.

    • Biologische yoghurt is gepasteuriseerd en dientengevolge zo dood als een pier behalve als de melk gepasteuriseerd werd voordat er yoghurt van gemaakt werd, want dan werd er door de yoghurtbacterien weer wat leven in gebracht.
      Roos kan je hier vast wel meer of beter over informeren.

  29. Sorry Roos dat ik zo laat reageer, maar leef onder zo goed als onleefbare omstandigheden. Ben het helemaal met je eens want het is belachelijk om melk eerst te verhitten, al is het wel zo dat de gezonde stoffen door het fermenteren weer terugkomen.
    Daarbij is het wel de vraag of dat dezelfde goede stoffen zijn, dus gebruik ik altijd (liefst biologische) rauwe melk en als starter biologische kefir.
    De dan zelf gemaakte kefir laat ik uitlekken, zoals vroeger hangop.
    Het lekwater oftewel de wei is het gezondste deel en is bij Vogel voor ongeveer 15 euro per liter te koop, terwijl ik het voor 80 cent per liter zelf maak. Dat is een heel wat goedkoper en uitstekend probioticum
    dan de wei van Vogel of de probiotica via capsules.
    Op Mercola.com staat veel meer interessants over zelf fermenteren van groenten, vlees, vis enz. Wij kennen wat fermenteren betreft eigenlijk alleen maar zuurkool terwijl de meeste gebruikers niets weten van de supergezonde eigenschappen die grondig om zeep geholpen worden door vermenging met aardappelen en worst als respectievelijk zetmeel oftewel suikerbommen en flink gemanipuleerd vlees door de voedingsmiddelenindustrie, die wat mij betreft morgen failliet mag gaan.

  30. Dag Roos,

    Ik eet elke morgen een havermoutpapje. Ik gebruik daar geen melk voor, maar laat havermout gewoon een nachtje weken in water.
    Ik voeg er dan wel sojayoughurt, kwark rozijnen enz aan toe.
    Ik vraag me af het zuiver voor de gezondheid nu beter is het de geweekte havermout eerst te zeven, zodat ik het weekwater kan wegdoen of is het helemaal niet nodig dat te doen?
    Je schrijft dat weken helpt het phytaat af te breken en te neutraliseren. Maar zit er na het weken dan phytaat in het weekwater?
    In dat geval gooi ik het weekwater dus beter weg.
    Je schrijft ook dat door het weken goede enzymen vrij komen, die voor meer vitamine B zorgen in het graan.
    Komt dit vitamine B in het weekwater vrij? Dat zou dan een reden zijn om het weekwater te gebruiken

    Bedankt

    Jacques

    • Hoi Jacques, dit is een onderwerp waar veel vragen over komen en helaas kan ik er geen 100% uitsluitsel over geven. Maar wat ik er van begrepen heb wordt het fytinezuur echt geneutraliseerd volgens een chemische reactie wat zou betekenen dat je het weekwater ook gewoon kunt gebruiken (in voedingsbijbel Nourishing traditions wordt havermout ook gewoon gekookt in het weekwater). Ik schat in dat ook de extra vitamine B in het graan zelf zit. Toch wordt er vaak wel aangeraden om het weekwater van noten weg te gooien, dus het blijft wat tegenstrijdig…

  31. Dag Roos,

    Bedankt voor de supersnelle reactie.Aangezien de vitamine B in de havermout wordt opgeslagen, vermoed ik dat in het weekwater enkel de afbraakproducten van het fytinezuur zitten. Van hen verwacht ik geen heilzame werking. Ik ben dan ook van plan het havermout-weekwater mengsel door een zeef te doen, en het vocht wat er door komt weg te gooien. Vind je dat een goede keuze?

  32. Hallo,

    heel informatief!!
    Toch een kleine opmerking: haver bevat van nature geen gluten! Alleen is de Nederlandse haver meestal “besmet” met tarwe; vandaar wordt aangeraden dat coeliakie-patienten alleen gecertificeerde glutenvrije haver eten.

  33. Wat een geweldige site!! Ik ben enorm blij met alle informatie, recepten, tips, reacties en artikelen!
    Echt super en door deze site zijn mijn ogen opengegaan (en die van mijn man) en gaan we heel goed en gezond eten en veel granen laten staan.
    Ik dacht dat we al redelijk gezond en biologisch aten. Niet zo dus.

    Dankjewel Roos!!!!!

    Warme groet, Anita

    • Hoi Anita, ik ben helemaal blij als m’n blogs zo’n effect hebben, fijn! Ik hoop inderdaad dat de recepten je op weg kunnen helpen, want opeens van die granen af valt soms nog niet mee; zeker niet in een druk dagschema ;-). Anders misschien een keer een workshop bij me volgen Lunch zonder brood?! in het nieuwe jaar weer, groetjes Rozemarijn

      • Hallo Rozemarijn (prachtige naam trouwens),

        Ik woon in Friesland, maar ga zeker een workshop bij je volgen en zal mijn vriendinnen ook enthousiast maken.
        ik kijk er naar uit!
        Groetjes, Anita

    • Het is niet het oorspronkelijke natuurproduct “tarwe” dat niet deugt, maar de zogenaamd moderne technische en chemische behandelingen die de mens dat natuurproduct dwingen te ondergaan, waardoor de boterham verworden is tot niet veel meer dan ongezonde, zelfs schadelijke, want ziekmakende, zelfs kankerverwekkende en obesitas bevorderende maagvulling, waar notabene nog voor betaald moet worden ook.
      Big Food gaat er lachend met de buit vandoor tijdens de begrafenis van steeds meer van haar onwetende klanten omdat die door overheidsinstanties van de domme gehouden moeten worden.
      Alles wat alternatief en bewezen werkzaam is wordt door onze eens zo zorgzame overheid met wortel en tak uitgeroeid zonder dat iemend de kat de bel durft aan te binden uit angst voor het eigen hachie en vooral niet te vergeten de heilige graal die richtlijn genoemd wordt

  34. Hallo Roos,

    Ik eet nu 2 dagen tarwe-vrij omdat ik mijn….noem het wat het is….zwemband en pens, meer dan zat ben. Maar ik heb nu een hele bolle buik en voel me een ballon die op klappen staat. Doe ik nou iets fout, of hoort het erbij? Ik lees over mensen die wel een kilo per week verliezen met een tarwe-vrij dieet. Dat wil ik ook, maar ik weet niet of ik het vol houd, als ik me zo belabberd voel en al mijn broeken klemmen, die vorige week nog prima pasten.

    Groetjes, Judith

    • Hoi Judith, vervelend en snap dat dat niet motiverend werkt! Ik vind het moeilijk om er zonder verdere informatie iets zinnigs over te zeggen; ik zou dan eerst willen weten wat je wél hebt gegeten…

      • Hoi Judith,

        Helaas val ik ook niet af en heb ik het gevoel langzaam in gewicht aan te komen, terwijl er 23 kilo af moet!
        Ik voel me wel veel fitter, ga beter naar de toilet en heb geen dippen meer. Dat is wel fijn.
        Ik eet amper iets tussendoor, hou me streng aan Paleo, zelfs met eiwitshakes als maaltijd soms, en verder geen snoeperijtjes, teveel fruit, enz.
        Maar ik eet wel geregeld 1 amandelmuffin mer dadels, noten en chiazaad als ontbijt. Misschien is dat te vet?
        Snap er niks van.
        Groetjes, Anita

        • dag Anita
          even een reactie, misschien is er iets anders aan de hand.
          als bijvoorbeeld je schildklier niet goed werkt kan je dik worden. Of je bloedsuiker is niet goed.
          misschien even langs je arts gaan.
          Ik eet gluten vrij en ik viel af.
          gebruik je bijvoorbeeld veel light producten
          daar zit een e nummer in waar je dik van wordt

  35. In het stukje over fytinezuur staat : lees hier meer over fytinezuur , maar er is geen link ?
    ik zou graag weten of je het weekwater van het graan weg moet gooien of dat je er de granen wel in kunt koken ?
    Ik vind je site ook geweldig met al die heerlijke gerechten
    dank

    • Dank voor de opmerking; ik heb de link er nu in gezet naar de blog ‘Granen, nog even in de week leggen’ en heb het stukje over fytinezuur een beetje bijgewerkt. Ik krijg die vraag inderdaad vaak over het weekwater, maar vooralsnog is mijn informatie dat je het graan gewoon in het weekwater kunt koken.

      • Ik heb niet zo bijster veel keukenervaring, vandaar mijn vraag.
        Als ik 100 g havermout gemengd met 10 g boekweit wil weken, zet ik dan die 110 g gewoon onder water in een kom, of moet ik daar een afgewogen hoeveelheid water aan toevoegen?
        Als ik dat goedje dan uiteindelijk wil koken volstaat dan het weekwater of moet ik er nog een extra hoeveelheid water bijdoen? Hoe lang moet dat koken duren? Is er gevaar voor aanbakken?
        Zou het kunnen dat gekookte havermout gemakkelijker verteerbaar is voor de maag? Of is havermout eigenlijk altijd al gemakkelijk verteerbaar? Ik vraag me dit af omdat ik wel wat maagproblemen heb.

        • Hoi Jaques, als je de havermout wilt koken gebruik ik het dubbele volume aan water; dus ik meet 1 kopje havermout incl. boekweit af, en giet er dan 2 kopjes water bij en laat dat s nachts weken. De volgende ochtend zet ik dat in z’n geheel op het vuur. Meestal gaat dat goed; soms voeg ik nog een klein beetje water bij. De havermout is door het weken heel snel gaar; je brengt het aan de kook, en laat het dan op laag vuur nog een paar minuten doorgaren onder af en toe roeren. Eventueel nog even laten staan nadat je het vuur hebt uitgedraaid. Alle granen en peulvruchten en noten die geweekt zijn zijn veel makkelijker verteerbaar omdat ze als het ware al voorverteerd zijn, dus ik denk dat je dat wel zal merken. Ik ben benieuwd!

  36. Nog even een groot compliment voor Rozemarijn!! Iedereen die ik tegenkom en er voor open staat geef ik deze site door, want dat is echt voor veel mensen een eye-opener! TOP!!!

  37. Nog even een tip; ik viel geen gram af, ondanks alles (geen granen, geen suikers, alleen biologisch, geen alcohol, prima schildklier, enz, enz.) Wat blijkt??
    Vergiftiging van zware metalen verstoren mijn hele stofwisseling!!
    Misschien ook een idee voor andere mensen om zich te laten testen?
    Als je daar op gaat googelen, durf je helemaal niets meer te eten of drinken!
    Een gewoon glas water zit al vol troep.
    Weet iemand trouwens een goede manier om kraanwater te zuiveren?

    • De mijns inziens beste manier om kraanwater optimaal te zuiveren is het aan laten brengen van een zuiveringssysteem dat met omgekeerde osmose werkt.
      Via Google valt daarover informatie te te verkrijgen

      • Hoi Anita, wat goed dat je je hebt laten testen; ook al is het dan geen leuk nieuws, je kunt nu wel veel gerichter aan de gang als je weet wat er aan de hand is. De Amerikaanse alternatieve nieuwssite Natural news is heel druk bezig met het testen van allerlei voedsel op zware metalen en de resultaten liegen er niet om; bijna overal zit het in, ook in biologische producten… Maar er schijnen ook manieren te zijn om de metalen uit je lichaam te houden; met name door er genoeg vezels bij te eten; daar hechten de metalen zich aan. Ik hoop binnenkort de tijd te vinden om er een blog aan te wijden, check zelf anders http://labs.naturalnews.com/.
        Wat betreft het zuiveren van kraanwater heb ik inderdaad ook het meeste vertrouwen in omgekeerde osmose, lees daar meer over in mijn blog over http://roosgoesgreen.nl/voeding/wat-doen-die-medicijnresten-in-ons-kraanwater/.

    • Nou , zèg , dat is nou ook “toevallig?” , krijg ik nu net een mailtje over een boek dat gaat over 5 eetbare wilde planten , die ons kunnen ontgiften, het komt vandaag uit.
      Ik ga al elk voorjaar op zoek naar brandnetels en smalle weegbree en noem maar op,
      en nu ben ik benieuwd welke zij noemen .
      Ook schijnen zeewieren te helpen met ontgiften en dan vooral kombu.
      Ik heb trouwens een Nikken water filter , dat werkt met hoogwaardige magneten .
      Het water smaakt echt anders : zachter en zoeter, maar ja ik weet niet of dat echt afdoende is .
      Groet je
      Jheel

      • Dankjewel voor je antwoord Jheel! Ik gebruik nu Chlorella op advies van een mesoloog. En bepaalde voedingsmiddelen niet meer, zoals cacao, noten, lijnzaad, tomaten! Dat at ik heel veel en zit bomvol nikkel. Voor mij niet goed dus. Veel eczeem en niet afvallen. Ik ga ook op zoek naar een waterfilter. Ik wil al die medicijnen en zware metalen niet meer in mijn drinkwater.
        Ingewikkeld al die verschillende waterfilters, lastig de goede kiezen.
        Groeten, Anita

  38. G morgen roos
    Ik mag geen boekweit vanwegen een allergie onderzoek in het vu.
    Het zit in de groep latex kruisallergie.
    Daar zitten ook veel vruchten bij oa banaan, kiwi perzik kersen, ook pinda
    En nog veel meer.
    Waarmee je dan pannenkoeken van maken?
    Ik mag geen tarwe,geen spelt, maar wat nu.?
    Ik weet het niet meer.
    Melk producten kan ik niet tegen, is toch slecht voor de mens.
    En soja verzuurd de spieren mag ik ook niet.
    Weet jij het of iemand anders.

    Liefs Jannie

  39. Even wat aanvullen:
    – Volgens mij bevat haver van zichzelf GEEN gluten, maar kan wel ‘verontreinigd’ zijn als de havermout in dezelfde fabriek verwerkt is als tarwe ( en dit is meestal het geval.

    РAmandelmeel heeft als nadeel dat het vrij veel lectine, fytinezuur ed. bevat. En je hebt h̩̩l veel amandelen nodig voor een beetje meel, daardoor eet je er al snel teveel van , zonder dat je het door hebt.

    _ Teff bevat ook vrij veel lectine; dit wordt niet door iedereen goed verdragen.

    Verder dank voor je artikel!

    • Raar dat er geen reactie is. Meer nee, het ligt eraan hoe gevoelig zijn is en ik ondervind nu (redelijk mn weg om m’n allergieën heen gevonden) dat ik af en toe wel iets kan hebben zonder te veel last. Noten en zaden worden afgeraden. Ben zelf toevallig nu aan het zoeken of kokosmeel + aardappelmeel een lekker iets maakt, voor cake etc nog niks kunnen vinden….

  40. Weet waar ik ziek van wordt van mensen die niet zeker weten wat ze allemaal uitkramen. De één zegt er zit geen fitinezuur in havermout en de andere zegt dat er heel veel in zit wat is nou waar. Klopt dus wat ik laatst heb gelezen we hebben 18 miljoen waarheden.

    Ze moeten ze opsluiten echt waar .

    Glutenvrije of dat allemaal zo gezond is, die droge rotzooi waar je niet van naar het toilet kan. Daar word een mens blij van, maar ach daar hebben we dan wel weer pilletjes voor en die hebben dan ook weer bijwerkingen en daar is dan ook wel weer een pilletjes voor.

    En dan nog maar te zwijgen over de prijskaartjes die er aan handen alleen daar kun je wel ziek van worden dikke vette stress dat is wat ik van al deze kwakzalverij krijg en dat is nog wel de grootste boosdoener van alles. Alleen de mensen die die troep verkopen worden hier blij van ik niet.

    Lekker gevarieerd eten zou ik zo zeggen en vooral ook geniet je kunt morgen wel dood zijn.

    Groetjes.

  41. “dat bijna alle zaden van planten antinutriënten bevatten om te voorkomen dat dieren ze opeten of beschadigen (zaden zijn in eerste instantie immers bedoels voor de voortplanting van de plant, niet om als voedsel voor ons te dienen)” Hmmmm, volgens mij is het juist hartstikke voordelig voor planten als dieren de zaden opeten, aangezien ze ze dan mooi ergens anders op het land worden uitgepoept, dus bemest en al… 😉

  42. Hallo Roos,

    Ik heb net te horen gekregen dat ik beter glutenvrij ( maar mag oko geen spelt ect,.. ) mag wel mais, rijst en gierst. Verder geen kippen ei en koe, schapen en geiten melk vrij. Tjonge dan blijft er weinig over.
    Heb je nog ideeën wat wel kan en waar ik recepten kan vinden voor koekjes, brood etc,..

    Hartelijke groeten;
    Roos-Marijne

  43. Hoi Roos,

    Ik heb een nikkelallergie en eet daarom wit brood, maar daar zitten zo weinig vezels in.
    Nu las ik over roggebrood.
    Wat denk jij en heb je nog tips?

Een reactie plaatsen

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.